Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
09.12.2022 aktualizacja 09.12.2022

Wczesne doświadczenia zmieniają ekspresję genów na całe życie

Fot. Adobe Stock Fot. Adobe Stock

Doświadczenia z początkowych etapów życia mogą determinować aktywność naszych genów w dalszej perspektywie, a nawet wpływać na długość życia – informują naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego.

Ich wnioski opublikowane zostały na łamach „Nature Aging” (DOI: 10.1038/s43587-022-00312-x).

„Stan zdrowia w podeszłym wieku częściowo zależny jest od tego, czego doświadczyliśmy w młodości, a nawet jeszcze w okresie prenatalnym. Zmiany w ekspresji genów na wczesnych etapach życia zapisane są w pamięci genetycznej, dającej o sobie znać wiele dekad później” – mówi dr Nazif Alic, autor analizy.

Naukowcy prowadzili badania na muszkach owocowych. Ich wcześniejsze prace wskazywały, że muszki karmione pożywieniem o wysokiej zawartości cukru na wczesnych etapach życia, umierały szybciej. Nawet jeśli ich sposób odżywiania w późniejszym życiu był prawidłowy.

Ustalono, że spożywanie dużych dawek cukru blokuje działanie czynnika transkrypcyjnego dFOXO, który bierze udział w metabolizmie glukozy. Czynnik ten wpływa także na długość życia, dlatego obecnie naukowcy postanowili zwiększyć aktywność dFOXO u samic muszek w pierwszych trzech tygodniach po ich wejściu w dorosłość.

Okazało się, że ta wczesna interwencja spowodowała zmiany w strukturze chromatyny, stanowiącej główny składnik chromosomów. Zmiany te utrzymywały się przez resztę życia muszek i powodowały zmiany w ekspresji genów.

Działanie to zablokowało niektóre procesy, które stanowią normalną część starzenia się, dzięki czemu muszki cieszyły się na starość lepszym zdrowiem, a ich życie uległo wydłużeniu o ponad miesiąc (co stanowi połowę normalnej długości życia muszki).

„To, co dzieje się wcześnie w życiu zwierzęcia lub człowieka może wpływać na aktywność genów w późnych etapach życia – zarówno w sposób pozytywny, jak i negatywny. Nieprawidłowe odżywianie w dzieciństwie może na przykład wpłynąć na nasz metabolizm w późniejszym życiu, gdyż raz zmodyfikowana ekspresja genów nie powraca do poprzedniego stanu nawet po wprowadzeniu pozytywnych zmian w sposobie odżywiania. Na szczęście mogą istnieć sposoby, by to zmienić” – komentuje dr Alic.

„Wiemy już, że ekspresja genów jest zapisana w swego rodzaju pamięci, przez co wpływa na aktywność genów przez całe życie. Daje nam to możliwość opracowania metod, które odwracałyby zmiany negatywne, co pozwoliłoby seniorom utrzymywać lepszy stan zdrowia przez dłuższy czas” – dodaje badacz.(PAP)

koc/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024