Europejska Agencja Kosmiczna podpisała już siedem kontraktów na przeprowadzenie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej polskich projektów badawczych. Jak podał właśnie Uniwersytet Warszawski, na Stację poleci eksperyment kierowany przez Ewę Borowską, doktorantkę Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych.

Projekt o nazwie "Space Volcanic Algae" dotyczy tzw. ekstremofilnych (żyjących w ekstremalnych warunkach) mikroglonów, które na Ziemi żyją w pobliżu wulkanów.

Badaczka, która ukończyła m.in. oceanografię zajmuje się glonami od 2017 roku. Planowane doświadczenia będą kontynuacją prac prowadzonych przez założony przez nią start-up Extremo Technologies, w którym testowana jest zdolność wspomnianych glonów do produkcji tlenu. Celem eksperymentów prowadzonych na orbicie będzie sprawdzenie możliwości ich adaptacji do życia w przestrzeni – w mikrograwitacji i pod działaniem kosmicznego promieniowania.

Jak wyjaśniają naukowcy, glony mogłyby w przyszłości wytwarzać tlen dla astronautów.

"Celem naszego eksperymentu jest wysłanie takich mikroorganizmów – w naszym wypadku są to mikroglony z terenów wulkanicznych posiadające unikatowe cechy adaptacyjne – i zbadanie ich pod kątem odporności w warunkach mikrograwitacji i promieniowania kosmicznego. Pozwoli to na lepsze zrozumienie ich funkcjonowania w wielu czynnikach stresowych jednocześnie" – mówi Ewa Borowska. - "Ponadto nadrzędnym celem naszego projektu jest zbadanie produkcji tlenu, gdyż proponowane glony wykazują intensywną fotosyntezę, a tym samym produkcję tlenu i pochłanianie dwutlenku węgla".

Organizmy te będą testowane na ISS po raz pierwszy.

Czujnik sprawdzający poziom produkcji tlenu zaprojektowany został przez specjalistów z Uniwersytetu w Tartu (Estonia). Za projekt odpowiada natomiast międzynarodowy zespół, w którego główny skład wchodzą m.in.: prezes firmy Extremo Technologies Wiktoria Dziaduła – manager misji oraz dr inż. Weronika Urbańska – główny oficer naukowy w firmie, a zarazem starszy inżynier misji.

Za implementację eksperymentu w misji Axiom-4 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej odpowiadać będzie z kolei firma ICE Cubes Service – podaje Uniwersytet Warszawski.

Do tej pory naukowcy wstępnie sprawdzili zdolności adaptacyjne glonów. Jak podkreślają, wybrane przez nich gatunki to organizmy wielozadaniowe (tzw. all-in-one), które można wykorzystać w wielu aspektach – oprócz wytwarzania tlenu i innych substancji (odżywczych czy leczniczych), także np. to odzysku metali z regolitu księżycowego czy marsjańskiego czy oczyszczania ścieków.

"Glony będą stanowić w przyszłości jeden z kluczowych elementów systemów obiegu zamkniętego na stacjach kosmicznych i w przyszłych bazach kosmicznych. Są to organizmy szybko się rozwijające przy niewielkim nakładzie energetyczno-żywieniowym. Stanowią one nie tylko podstawę produkcji tlenu i przetwarzania dwutlenku węgla, ale ich biomasa może być także potencjalnych nawozem dla roślin, pożywieniem dla prostych form bezkręgowców i w końcu dodatkowym uzupełnieniem diety astronautów" - wyjaśnia Ewa Borowska.

"Ponadto badanie nowych gatunków glonów, takich jak zaproponowane przez nas, może wykazać produkcję zupełnie nowych metabolitów i składników odżywczych, które można zastosować w różnych dziedzinach, w tym medycynie kosmicznej czy biotechnologii" – dodaje.

Tymczasem ESA podpisała już siedem kontraktów z polskimi instytucjami i firmami na realizację eksperymentów na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Projekty te są zróżnicowane tematycznie. Będą m.in. obejmowały badania wpływu długotrwałego pobytu w kosmosie na zdrowie psychiczne człowieka, działanie zaawansowanych systemów SI w warunkach niskiej grawitacji, monitorowanie poziomu hałasu na ISS. Będą realizowane w ramach Polskiej Misji na ISS, która, jak podkreślają eksperci z UW, oznacza nowe szanse dla rozwoju polskiej nauki i polskich technologii kosmicznych.

Nauka w Polsce, Marek Matacz

mat/ zan/