Xylopolis - Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie zostało powołane przez poprzednie władze województwa.

Zgodnie z założeniami centrum ma się zajmować tematyką drewna: od nauki i biznesu po historię, edukację, kulturę. Placówka ma być wzorowana na Centrum Nauki "Kopernik" czy innych tematycznych centrach naukowych, ma służyć rozwojowi regionu, turystyki. Jej siedziba ma powstać w sąsiedztwie Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej (PMKL) pod Białymstokiem. Xylopolis (pierwotnie Drewnopolis) formalnie zostało powołane przez radnych sejmiku województwa podlaskiego pod koniec lutego 2023 r.

Centrum ma już koncepcję architektoniczną, która zakłada, że byłby to trzykondygnacyjny nowoczesny drewniany budynek o powierzchni 6,5 tys. metrów kwadratowych. Jednym z wyróżniających elementów elewacji będzie rzeźba kinetyczna, która przypomina lecące ptaki. Sercem budynku ma być otwarta przestrzeń ekspozycyjna. Znajdą się tam też sale spotkań, warsztatów, a także miejsce na gastronomię.

Projekt jest wpisany do nowego programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Podlaskiego na lata 2021-2027, zapisana tam kwota to - jak wynika z informacji zarządu województwa podlaskiego - ponad 7,5 mln euro. Jak informował zarząd województwa poprzedniej kadencji z tego źródło miałoby być sfinansowane 85 proc. kosztów przedsięwzięcia. Pieniądze miałyby też pochodzić m.in. z Polskiego Ładu.

Tematem Xylopolis zajęli się we wtorek radni na sesji sejmiku województwa podlaskiego. Jak mówił członek zarządu województwa odpowiedzialny za kulturę Jacek Piorunek (KO), obecny zarząd wkrótce podejmie decyzję dotyczącą tego projektu. Jak podał, koszt budowy inwestycji jest niedoszacowany, według obecnych analiz obecnie brakuje 100-150 mln zł, by ją zrealizować.

Zastępca dyrektora biura inwestycji urzędu marszałkowskiego Marek Kędzierski, wymieniając ryzyka związane z tym projektem, wskazał właśnie na brak źródeł finansowania inwestycji. Jak wyjaśnił, z analiz biura wynika, że obecny koszt to ok. 200 mln zł. Dodał, że wyliczono to, porównując podobne inwestycje zrealizowane w Warszawie w ubiegłym roku zaprojektowane przez tę samą firmę co Xylopolis, m.in. Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego.

Z analiz wynika też, że lokalizacja inwestycji została źle wybrana. Kędzierski mówił, że miejsce blisko Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie k. Białegostoku - gdzie nie ma sieci, infrastruktury, są problemy z własnością gruntów - wiąże się z koniecznością budowy dodatkowej stacji zasilania.

Biuro inwestycji rozpatrzyło trzy warianty realizacji Xylopolis: pozostawienie go w tej formie, ale ze wsparciem środków z innej inwestycji, całkowita rezygnacja i przeznaczenie środków na inne cele lub - co rekomenduje biuro inwestycji - włączenie Xylopolis do planowanego powstania centrum kultury i nauki, które miałoby zostać wybudowane w Białymstoku w sąsiedztwie planowanej hali sportowo-widowiskowej.

Radni podczas dyskusji mieli podzielone zdania w tej sprawie. Pojawiły się pomysły od całkowitej rezygnacji i przeznaczenia środków na inne cele, do umiejscowienia jej w innych w okolicach, np. Puszczy Białowieskiej.(PAP)

swi/ rof/ miś/