Z czasów starożytnego Egiptu zachowało się kilka ceramicznych kufli z podobizną boga Besa. Bóstwo chroniło przed działaniem złych mocy, opiekowało się domem, było patronem kobiet w połogu. Bes miał wygląd brodatego, krępego starca, niezbyt pięknej powierzchowności, budzącego jednak raczej śmiech niż strach.

Po raz pierwszy udało się ustalić, jakie substancje wchodziły w skład mieszanki, którą starożytni Egipcjanie wypijali podczas obrzędów religijnych związanych z kultem boga Besa. Okazało się, że napoje miały działanie halucynogenne.

Badania przeprowadził zespół kierowany przez Davide Tanasi z University of South Florida (USA). Jeden z egipski kufli znajduje się w Tampa Museum of Art na Florydzie.

"Po raz pierwszy udało się zidentyfikować sygnatury chemiczne substancji wchodzących w skład napoju, który spożywane z egipskiego kufla związanego z kultem boga Besa" – opisuje Tanasi. Jak dodaje, wszystkie rośliny, których używano, mają właściwości psychotropowe i lecznicze. Prawdopodobnie chodziło o obrzędy związane z płodnością.

Kufle znajdowano w różnych kontekstach archeologicznych, co utrudniało jednoznaczną odpowiedź na pytanie o ich rolę w egipskiej kulturze.

"Specjaliści nie wiedzieli, czy te kufle były używane na co dzień, w celach religijnych czy też w rytuałach magicznych" – opisuje Branko van Oppen z muzeum w Tampa.

Oprócz śladów roślin halucynogennych na ścinkach kubka znajdowały się mikroskopijne ilości ludzkich tkanek. Analizy chemiczne dowiodły również, że napoje przyprawiano miodem, sezamem, lukrecją i sokiem winogronowym.

Więcej: www.nature.com/articles/s41598-024-78721-8 (PAP)

krx/ zan/