Jaskra – to wspólna nazwa grupy chorób oczu, które stopniowo prowadzą do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki, a co za tym idzie - pogorszenia a nawet utraty wzroku. Głównym czynnikiem powodującym uszkodzenie nerwu wzrokowego w jaskrze jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.

W leczeniu jaskry stosuje się krople do oczu, leczenie laserowe lub operacje obniżające ciśnienie w oku. Jednak taka terapia nie zawsze jest skuteczna.

Z teoretycznych rozważań specjalistów od jaskry wynikało, że ważną rolę w tej chorobie może odgrywać aminokwas homocysteina.

Teraz naukowcy z Karolinska Institutet zbadali rolę homocysteiny. Odkryli, że mimo podwyższonego poziomu homocysteiny u szczurów choroba może nie postępować, a wysoki jej poziom we krwi osób z jaskrą nie koreluje z szybkością postępu choroby. Jaskra nie jest też częstsza u osób z genetyczną skłonnością do podwyższonego poziomu homocysteiny.

Na podstawie tych ustaleń autorzy badań doszli do wniosku, że homocysteina nie napędza choroby, ale jest jej konsekwencją.

Ponieważ homocysteina jest naturalnym elementem metabolizmu organizmu, naukowcy chcieli zbadać szlaki metaboliczne z udziałem homocysteiny zarówno u gryzoni, jak i u ludzi z jaskrą.

Zaobserwowali kilka nieprawidłowości, z których najważniejszą były zmiany metaboliczne związane ze zdolnością siatkówki do wykorzystywania niektórych witamin. Zmiany te sugerowały, że metabolizm został lokalnie spowolniony w siatkówce, co odegrało to rolę w rozwoju choroby.

"Naszym wnioskiem jest to, że homocysteina jest biernym obserwatorem procesu chorobowego, a nie graczem. Zmienione poziomy homocysteiny mogą wskazywać, że siatkówka utraciła zdolność wykorzystywania niektórych witamin, które są niezbędne do utrzymania zdrowego metabolizmu. Dlatego chcieliśmy zbadać, czy suplementy tych witamin mogą chronić siatkówkę" - zaznaczył James Tribble z Karolinska Institutet, współautor publikacji.

Podczas eksperymentów na myszach i szczurach z jaskrą naukowcy podawali zwierzętom suplementy witamin z grupy B: B6, B9 i B12, a także cholinę. Wywarło to pozytywny wpływ - u myszy, u których jaskra rozwijała się wolniej, uszkodzenie nerwu wzrokowego zostało całkowicie zatrzymane. U szczurów, u których choroba rozwijała się szybciej i bardziej agresywnie, została spowolniona. W czasie tych eksperymentów ciśnienie w oku nie uległo obniżeniu, co sugeruje, że mieszanka witamin wpływa na chorobę w inny sposób niż poprzez obniżanie ciśnienia w oku.

"Wyniki są tak obiecujące, że rozpoczęliśmy badanie kliniczne, a pacjenci są już rekrutowani w Szpitalu Okulistycznym św. Eryka w Sztokholmie" — podkreślił James Tribble.

W badaniu uwzględniono zarówno pacjentów z jaskrą pierwotną otwartego kąta (wolniejszy postęp), jak i jaskrą pseudoeksfoliacyjną (szybszy postęp).

Paweł Wernicki(PAP)

pmw/ zan/