Termin "subprime" odnosi się do kredytów, które są obarczone podwyższonym ryzykiem, zazwyczaj udzielanych osobom o niższej zdolności kredytowej lub z historią problemów ze spłatą poprzednich zobowiązań.

Naukowcy z Ohio State University przeprowadzili eksperyment z krajową próbą kadry kierowniczej wyższego szczebla i odkryli, że osoby których zdolność kredytowa była oceniana jako „subprime” miały tendencję do bycia „osobami, które mówią tak” (yes men) – nawet gdy było to kontrproduktywne.

Dyrektorzy z najlepszymi wynikami kredytowymi krytycznie oceniali informacje zewnętrzne, skuteczniej podejmując decyzje związane z ryzykiem.

„Odpowiedzialni dyrektorzy generalni nie chcą dyrektorów, którzy będą 'osobami na tak'; chcą kogoś, kto obiektywnie ocenia dane” — powiedział Noah Dormady, współautor badania i adiunkt w John Glenn College of Public Affairs na Ohio State.

„Dyrektorzy z wyższymi wynikami kredytowymi znacznie częściej myśleli wnikliwie i krytycznie o danych i podejmowali obiektywne decyzje” - dodał relacjonując przeprowadzone badanie.

Dyrektorzy, którzy wzięli udział w tym badaniu, sami zgłaszali swoje wyniki kredytowe FICO. Dwa najważniejsze czynniki w wynikach FICO to historia płatności danej osoby — na przykład to, jak często spóźnia się z płaceniem rachunków i ile jest winna. Inne czynniki to struktura kredytowa, długość historii kredytowej i wielkość nowego kredytu.

Czynniki te mają tendencję do korelacji z dochodem; jednak badanie skupiło się wyłącznie na kadrze kierowniczej najwyższego szczebla w firmie, która jest określana jako dyrektorzy C-suite. Wszyscy ci dyrektorzy mieli podobny poziom dochodów.

„Wiadomo, że wyniki kredytowe są zmienną objaśniającą tolerancję ryzyka danej osoby” - powiedziała biorąca udział w badaniu Yiseon Choi, doktorantka Glenn College. Jak zaznaczyła, to ważne, ponieważ wcześniejsze badania sugerują, że osobiste nawyki finansowe mogą mieć wpływ na podejmowanie decyzji zawodowych.

W badaniu wykorzystano dane z kontrolowanego eksperymentu, który wcześniej prowadził Dormady i który obejmował 303 dyrektorów C-suite w firmach średniej wielkości (o rocznych przychodach od 10 milionów do 1 miliarda dolarów), we współpracy z Narodowym Centrum Średniego Rynku Uniwersytetu Stanowego Ohio.

W ramach eksperymentu uczestnicy musieli przedstawić dyrektorowi operacyjnemu rekomendację inwestycyjną dotyczącą zapasów. Musieli zdecydować, czy zainwestować w zapasy, które mogłyby działać jako bufor w przypadku katastrofy, takiej jak huragan, który tymczasowo wstrzymałby produkcję w firmie.

„Decyzja o gromadzeniu zapasów jest decyzją o koszcie alternatywnym. Może to być trudna decyzja, która wiąże się z zarządzaniem ryzykiem dla firmy” — podkreślił Dormady.

Dyrektorzy biorący udział w badaniu przeszli przez 10 okresów podejmowania decyzji, a każdy okres składał się z 2 rund. W każdym okresie otrzymywali losowo jednomyślną rekomendację od grupy doradców, którzy w scenariuszu zostali wyznaczeni przez ich dyrektora generalnego. Porada w każdym okresie dotyczyła inwestowania w zapasy lub nie, i była udzielana między każdą rundą decyzji.

Następnie uczestnikom powiedziano, czy katastrofa miała miejsce, czy nie. Ogólnie rzecz biorąc, uczestnicy mieli 25 proc szans na katastrofę w każdym okresie. Ostatecznie niektórzy uczestnicy badania nie doświadczyli żadnych katastrof, a niektórzy mieli ich aż 7 w swoich 10 okresach.

Kluczowym odkryciem było to, że dyrektorzy z najlepszymi ocenami kredytowymi mieli tendencję do przyjmowania rad doradców tylko wtedy, gdy odpowiadały one ich własnym doświadczeniom w eksperymencie. Jeśli dyrektorzy doświadczyli większej liczby katastrof, byli bardziej skłonni zaakceptować rady doradców, jeśli kazali im zainwestować w więcej zapasów. Jednak nie bali się odrzucać rad, jeśli były sprzeczne z ich własnymi doświadczeniami.

„Osoby z wyższymi wynikami FICO były bardziej pewne siebie w podejmowaniu własnych decyzji, prawdopodobnie dlatego, że decyzje finansowe, które podejmowały w życiu osobistym były dobre w porównaniu z osobami z niższymi wynikami FICO” — zaznaczył Choi.

Dyrektorzy z wynikami kredytowymi subprime byli około dwa razy bardziej skłonni do stosowania się do rad doradców, nawet gdy były niedokładne, w porównaniu z osobami z najlepszymi wynikami kredytowymi. „Dyrektorzy z kredytami subprime byli bardziej skłonni po prostu kierować się wskazówkami doradców, nawet ignorując swoje doświadczenia życiowe” — wskazał Dormady. „To sugeruje, że dyrektorzy z niższymi wynikami kredytowymi częściej podejmują decyzje w oparciu o konsensus, a nie fakty” - zaznaczył.

Autorzy wzięli pod uwagę różne czynniki demograficzne i inne dotyczące dyrektorów, w tym płeć, status weterana i inne dane osobowe. Jednak to wynik FICO był najbardziej znaczący, jeśli chodzi o to, jak reagowali na ryzyko w scenariuszach.

Czy oznacza to, że firmy powinny używać wyników FICO do selekcji kandydatów na najwyższe stanowiska kierownicze? Dormady powiedział, że jest to złożone pytanie, które rodzi problemy etyczne. Jego zdaniem powinno się przeprowadzić więcej podobnych badań, aby potwierdzić wyniki; potrzebne są też wytyczne, aby zapewnić, że dane dotyczące wyników kredytowych nie będą niewłaściwie wykorzystywane ani nadużywane.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ bar/