Stereotypy, uprzedzenia, ksenofobia i rasizm funkcjonują we wszystkich istniejących społeczeństwach. Wynikają z nieuzasadnionej niechęci i wrogości do osób obcych, "innych". Ksenofobia polega na nienawiści do cudzoziemców i cudzoziemszczyzny a homofobia to wstręt wobec osób o odmiennej orientacji homoseksualnej. Rasizm zakłada wyższość niektórych ras ludzkich (określanych zazwyczaj przez różnice w wyglądzie) nad innymi.

Zjawiska te mogą stać się niebezpieczne. Prowadzą bowiem do agresji (czasami zakończonej nawet ludobójstwami) przeciwko innowiercom, homoseksualistom, obcokrajowcom, wyznawcom odmiennych poglądów politycznych i wszystkiemu, co z nimi związane.

Socjologowie uważają, że opisywane postawy są wynikiem posiadanej przez wszystkie żyjące stworzenia, skłonności do preferowania osobników podobnych genetycznie oraz wyrażania strachu i nienawiści wobec ludzi niepodobnych, nawet jeśli   nie stanowią oni żadnego zagrożenia.

W związku z obecnością uprzedzeń i dyskryminacji także w polskim społeczeństwie, twórcy Centrum zamierzają realizować liczne badania nad ich działaniem. Chcą obserwować mechanizmy sterujące powstawaniem ksenofobii i krzywdzących stereotypów, badać relacje międzyludzkie oraz podstawy konfliktów etnicznych i dyskryminacji.

Pracownicy Centrum zamierzają współpracować z organizacjami pozarządowymi i instytucjami publicznymi w zakresie monitorowania poziomu i formy uprzedzeń w mediach, opracowywania i rozwijania szkolnych programów edukacyjnych dotyczących przeciwdziałania dyskryminacji, rozwiązywania konfliktów w społecznościach lokalnych.

"Mamy nadzieję, że powstanie Centrum oraz próby dotarcia z wynikami naszych badań i ekspertyz do szerszego kręgu osób, przyczyni się do wzrostu społecznej świadomości i przybliży nas do Europy, rozumianej jako wspólnoty pewnych wartości, a nie tylko kategorii geograficznej" - wyjaśnia prof. Kofta. 

 Twórcy instytucji planują organizowanie regularnych, comiesięcznych spotkań, podczas których osoby zainteresowane problemami uprzedzeń i ksenofobii, będą mogły wymieniać poglądy i dzielić się doświadczeniami.

W przyszłości Centrum zamierza być również organizatorem międzynarodowych konferencji i warsztatów doradczych dla organizacji zajmujących się kontaktami młodzieży z różnych krajów i kultur. Centrum zapowiada też stworzenie serii wydawniczej popularyzującej badania nad problemem uprzedzeń i ksenofobii oraz rozpowszechnianie w szkołach broszur i ulotek, wspierających prowadzone programy edukacyjne.

Inicjatywa powstania Centrum zrodziła się w ub. roku. Jej głównymi orędownikami byli prof. Mirosław Kofta - obecny dyrektor Centrum oraz prof. Janusz Grzelak - dziekan Wydziału Psychologii UW. Dzięki ich staraniom w maju 2006 r. władze Wydziału Psychologii zatwierdziły powstanie Centrum Badań nad Uprzedzeniami i Ksenofobią.

Centrum posiada stronę internetową cbu.psychologia.pl, na której znaleźć można wiadomości na temat bieżących wydarzeń, głównych założeń programowych i historii powstania placówki.

PAP - Nauka w Polsce, Katarzyna Pawłowska

tot