"Cała filozofia Konstytucji dla Nauki była taka, aby jak największą przestrzeń wolności, a tym samym odpowiedzialności, przekazać w ręce środowiska akademickiego. Dlatego w sprawach statutów Ministerstwo Nauki nie będzie zajmowało żadnego stanowiska, niczego nie będziemy narzucać, ale też podpowiadać. Wierzymy w mądrość świata akademickiego - w to, że każda uczelnia wypracuje taki model rozwiązań statutowych, model wewnętrznej organizacji, który najlepiej wyrazi misję tej uczelni" - zaznaczył wicepremier podczas otwarcia Forum Narodowego Kongresu Nauki na temat "Statut uczelni a ustawa 2.0", zorganizowanego w poniedziałek na Politechnice Łódzkiej.

Zdaniem Gowina "wewnętrzny pluralizm świata akademickiego, różnorodność uczelni, to, że nie będą one - jak dotychczas - funkcjonowały według jednej narzuconej odgórnie sztancy, jest wielką szansą". Minister liczy na to, że "pluralizm wydobędzie na jaw bogactwo myślowe, bogactwo koncepcji i różnorodnych misji, które przyświecają całemu światu akademickiemu".

Debata w Łodzi, w której wzięło udział ok. 400 przedstawicieli wszystkich uczelni w Polsce, ma być pierwszym w cyklu spotkań Narodowego Kongresu Nauki, poświęconych najistotniejszym zagadnieniom związanym z wdrażaniem przepisów zawartych w tzw. Konstytucji dla Nauki, czyli ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, która obowiązuje od 1 października 2018 r. Jednym z najważniejszych założeń wdrażanej reformy jest tworzenie na nowo struktur uczelni, które zostaną zapisane w nowych statutach.

W swoim wystąpieniu Gowin podziękował uczestnikom konferencji za dotychczasowy tryb pracy nad wdrożeniem ustawy i poruszył kilka kwestii, które - w jego opinii - powinny dotrzeć do środowiska akademickiego. Jedną z nich była przychylna opinia Ministerstwa Finansów ws. wynagrodzeń wykładowców uczelni, którą na stronie MNiSW opublikowano w piątek; potwierdza ona, że nauczyciele akademiccy przy rozliczaniu podatków mogą stosować korzystne dla siebie odliczenia 50-proc. kosztów uzyskania przychodów.

"Prosiłbym o zakończenie dyskusji wewnątrz środowiska akademickiego z urzędnikami skarbowymi na temat tego, jak te przepisy interpretować - można odwoływać się do pisma wiceministra finansów. (...) Oznacza to, że te uczelnie, które do tej pory - ze względu na ostrożność - inaczej i w sposób mniej korzystny dla nauczycieli interpretowały te przepisy, teraz mogą zrekompensować to pracownikom" - dodał wicepremier.

Gowin poinformował, że rozporządzenie o ewaluacji jest już od ponad tygodnia w Rządowym Centrum Legislacji, gdzie nadawany jest mu ostateczny kształt. "To kluczowe rozporządzenie; wprowadziliśmy w nim pod wpływem środowiska akademickiego wiele zmian. Ok. 70 proc. przepisów uległo korekcie, doprecyzowaniu bądź zmianie, chociaż zasadnicze, kierunkowe rozwiązania zostały zachowane" - zaznaczył.

Według wicepremiera gotowy jest skład komisji ds. ewaluacji nauki. Zostanie on oficjalnie ogłoszony już niebawem, bo gremium to rozpocznie działalność 1 marca. Sukcesywnie rozpoczynają też pracę 44 zespoły ds. sporządzenia rankingu czasopism - będzie w nich pracować ok. 350 wybitnych naukowców.

"To przedsięwzięcie bez precedensu w UE - przy okazji procesu ewaluacyjnego żaden kraj nie podjął się tak dużego wyzwania. Wierzę, że w przeciwieństwie do wykazu wydawnictw, ten wykaz czasopism - sporządzony przez przedstawicieli środowiska akademickiego - znajdzie uznanie. Do końca lutego ogłosimy wyniki konkursu wsparcia dla czasopism - to się nieco przeciągnęło, bo wiele czasopism nie miało wpisu sądowego" - podkreślił.

Mówiąc o Konstytucji dla Nauki Gowin zaznaczył, że opinie o niej są pozytywne i negatywne, jednak "bezsprzeczne jest to, że poszerza się autonomia uczelni".

Wcześniej to była autonomia programowa, teraz - poprzez zamianę dotacji na subwencję - to także autonomia finansowa. To także autonomia organizacyjna, której wyrazem będą statuty uczelni" - dodał wicepremier.(PAP)

autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska

agm/ zan/