Hel w wykrytym w Tanzanii złożu (szacowanym na półtora miliarda metrów sześciennych) uwalnia się z głęboko położnych skał Wielkiej Doliny Ryftowej pod wpływem aktywności wulkanicznej po czym zostaje uwięziony w płycej położonych złożach gazu ziemnego. Prawdopodobnie można go będzie znaleźć także na innych obszarach o podobnej budowie geologicznej.

Jak podkreślili wypowiadający się dla BBC geolodzy z uniwersytetów w Durham i Oxfordzie, nowe złoża całkowicie zmieniają sytuację.

Skroplony hel wykorzystywany jest do osiągania bardzo niskich (w pobliżu zera bezwzględnego) temperatur, potrzebnych do osiągania zjawiska nadprzewodnictwa – wykorzystywanego między innymi w nadprzewodzących magnesach skanerów rezonansu magnetycznego (MRI) czy Wielkiego Zderzacza Hadronów.

Ten lżejszy od powietrza i niepalny gaz potrzebny jest także w statkach kosmicznych, teleskopach oraz detektorach promieniowania- jak również do napełniania sterowców, balonów i baloników oraz jako składnik mieszanki oddechowej dla nurków, która pozwala zanurzać się na duże głębokości. Lasery helowo - neonowe o czerwonym świetle stosowane są w supermarketowych czytnikach kodów kreskowych.

Chociaż hel to drugi (po wodorze) najczęściej spotykany pierwiastek we Wszechświecie, na Ziemi spotykany jest rzadko, ponieważ trafia w górne warstwy atmosfery i ulatuje w przestrzeń kosmiczną. Powstaje stale w głębi Ziemi, w przebiegu procesów rozpadu pierwiastków promieniotwórczych.

Dotychczas hel wydobywany był w małych ilościach przy okazji eksploatacji złóż ropy i gazu. W ciągu ostatnich 15 lat jego cena wzrosłą o 500 proc. (PAP)

pmw/ krf