Współczucie jest buforem dla kłopotów psychicznych w czasie pandemii, a lęk przed nim potęguje szkodliwy wpływ zagrożenia COVID-19 na zdrowie psychiczne i bezpieczeństwo społeczne – wynika z badań międzynarodowej grupy naukowców.
O badaniach, które rozpoczęły się wiosną 2020 r. poinformowano na stronie internetowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu.
Międzynarodowa grupa naukowców, odwołując się do badań mówiących o tym, że współczucie, zarówno wobec siebie, jak i innych, pomaga radzić sobie ze stresem psychicznym, podtrzymuje więzi społeczne i zwiększa poczucie bezpieczeństwa, postanowiła m.in. sprawdzić, czy podobne wnioski można wyciągnąć w dobie pandemii koronawirusa.
Badanie w ramach projektu jest pomyślane tak, aby stworzyć obraz całego przebiegu pandemii z rożnych krajów z pięciu kontynentów, choć początkowo naukowcy zakładali, że pandemia nie będzie trwała tak długo.
„W badaniu przyjęliśmy bardzo szeroką konceptualizację współczucia, z wyraźną motywacją prospołeczną. Rozumiemy je jako wrażliwość na cierpienie swoje i innych oraz zaangażowanie w kierunku jego złagodzenia i zapobiegania” - tłumaczy dr Tomasz Komendziński, toruński naukowiec z Katedry Kognitywistyki i Laboratorium Neurokognitywnego Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesnych Technologii UMK, członek Emerging Field Perception, Cognition, Language (PeCoLa) w ramach IDUB. „Tak ujęte współczucie otwarte jest na wsparcie, a więc daje możliwość opracowania interwencji opartej na zasadach określonej terapii” - podkreśla naukowiec, cytowany na stronach UMK.
„Już w tej fazie badań potwierdziła się hipoteza, że współczucie dla siebie znacząco łagodzi wpływ, jaki obawa przed zarażeniem COVID-19 wywiera na depresję, lęk i stres. Działało ono zatem jako czynnik ochronny” - mówi dr Komendziński. „Co istotne, ten efekt był spójny we wszystkich 21 krajach. Trzeba jednak pamiętać, że mówimy o wynikach cząstkowych. Dopiero w kolejnych raportach należy spodziewać się odzwierciedlenia odmiennej dynamiki pandemii w poszczególnych krajach oraz podejmowanych strategii walki z nią” – podkreślono w artykule na stronach UMK.
Ponadto, badania pokazują, że lęk przed współczuciem można postrzegać jako czynnik przeciwny czy nawet zwiększający podatność na problemy psychiczne. Przeciwdziała on możliwości zaangażowania, podjęcia działania łagodzącego lub zapobiegającego. „Pandemia, oprócz niepokoju psychicznego, zwiększa poczucie izolacji społecznej” - mówi dr Komendziński.
Ustalenia badaczy, mimo że projekt jeszcze trwa, już można wykorzystać do zaplanowania działań interwencyjnych, łagodzących skutki pandemii - zarówno w czasie jej trwania, jak i po.
Przewidziane są dwa rodzaje interwencji opartych na współczuciu: CFT (Comapassion Focused Therapy - Terapia skoncentrowana na współczuciu) dla pacjentów oraz CMT (Comapssionate Mind Trening - Trening współczującego umysłu) dla społeczeństwa. „Oba wsparte są na trzech przepływach współczucia oraz tych samych podstawach teoretycznych i praktyce uważności” - wyjaśnia naukowiec.
Projekt koordynuje Marcela Matos z Center for Research in Neuropsychology and Cognitive Behavioral Intervention na jednym z najstarszych uniwersytetów w Europie – Coimbra.
Jak podano na stronie internetowej UMK, w zespole badaczy są przedstawiciele wielu dyscyplin, największą grupę stanowią jednak psychologowie kliniczni, niejednokrotnie z wielkim doświadczeniem w tym zakresie, jak choćby prof. Paul Gilbert (autor "Uważnego współczucia" i terapii skoncentrowanej na współczuciu) oraz James Kirby. Dr Tomasz Komendziński jest jednym z czworga badaczy tworzących polski zespół w projekcie, obok psychologów: dr Julii E. Wahl, oraz dr. Mateusza Zatorskiego i dr. Mariusza Zięby z Uniwersytetu SWPS.
Badania prowadzone są w ramach projektu „Współczucie, więzi społeczne i odporność na traumy podczas pandemii COVID-19" ("Compassion, social connectedness and trauma resilience during the COVID-19 pandemic: A multi-national study"). Ich pierwszy etap przeprowadzono w kwietniu i maju 2020 r. Ankiety i kwestionariusze wypełniali mieszkańcy 23 krajów, jednak ze/ względu na zbyt niskie zainteresowanie uczestników w Peru i Urugwaju, materiał tam zebrany nie był poddawany analizom. W sumie badanie przeszło 4057 osób. Naukowcy pracują jeszcze nad trzecim etapem badań.
Na podstawie dotychczas zebranych wyników powstały dwa artykuły, "Compassion protects mental health and social safeness during the COVID-19 pandemic across 21 countries", złożony do czasopisma "Mindfulness" oraz "Fears of compassion magnify the harmful effects of threat of COVID-19 on mental health and social safeness across 21countries" w "Clinical Psychology and Psychotherapy".
PAP - Nauka w Polsce
amk/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
