Minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek w nagraniu skierowanym do uczestników Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie podkreślił, że Trójmorze jest projektem generacyjnym zorientowanym na przyszłość. „Głęboko wierzę, że inwestycje, które dziś realizujemy będą służyły kolejnym pokoleniom naszych obywateli. Jestem przekonany, że czynnikiem, który w długofalowej perspektywie zacieśni współpracę w ramach Trójmorza jest nauka - jako obszar poszukujący rozwiązań na najważniejsze wyzwania społeczno-gospodarcze" - wyraził nadzieję szef MEiN.

Wymienił, że wśród nich znajdują się m.in. ochrona środowiska, zmiany klimatyczne, zagrożenia epidemiczne czy starzenie się społeczeństwa. „Dlatego też zintensyfikowanie wymiany studenckiej, zacieśnienie współpracy między uczelniami, wspólne badania naukowe oraz wymiana myśli pozwolą na jeszcze lepsze zbliżenie państw i społeczeństw” – podkreślił minister.

Ocenił, że „uniwersytety obszaru Trójmorza to potężny potencjał intelektualny”. "Możemy z niego czerpać z uwagi na wspólnotę kulturową i historyczną, ale także ze względu na dostęp do instrumentów wsparcia, wspólnej infrastruktury badawczej, nowe inwestycje na badania, innowacje czy partnerstwo ze Stanami Zjednoczonymi"- stwierdził Czarnek.

Pełnomocnik premiera ds. govtech, pełnomocnik ministra edukacji i nauki ds. transformacji cyfrowej Justyna Orłowska, która uczestniczyła w panelu pn. „Współpraca uniwersytetów Trójmorza” podczas Samorządowego Kongresu Trójmorza zwróciła uwagę na wyzwania, jakie stoją przed państwami Trójmorza, w szczególności obecnie, kiedy toczy się rosyjska inwazja na Ukrainie.

„Jest bardzo ważne, abyśmy zjednoczeni swoimi kompetencjami, umiejętnościami - a do których bezapelacyjnie należą kierunki ścisłe, technologiczne, cyberbezpieczeństwo – pamiętali, gdzie leży nasza siła. Nasza siła to są właśnie także umiejętności ścisłe. Druga największa na terenie Unii Europejskiej liczba absolwentów szkół technicznych w Polsce jest tego jednym z przykładów" - dodała.

Wskazała, że obszarem do współpracy między uczelniami Trójmorza może być m.in. cyberbezpieczeństwo, technologiczna wymiana wiedzy i informacji międzyakademickiej, a także informatyka, wymiana danych w obszarze rozwoju sztucznej inteligencji.

Zaznaczyła, że do szkół ponadpodstawowych zostanie wprowadzony nowy przedmiot „Biznes i zarządzenie”, który zastąpi dotychczasowe „Podstawy przedsiębiorczości”. „Dlatego, że jest potrzeba, aby nauczać kompetencji przedsiębiorczości w bardziej praktycznym wymiarze” – uzasadniła Orłowska.

Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prof. Wojciech Załuska zaznaczył, że uczelnia ma duże doświadczenie pod względem edukacji międzynarodowej. „Mamy tysiąc absolwentów ze Stanów Zjednoczonych i Kanady. To jest wyjątkowa liczba, jak na tę część Europy” – stwierdził rektor.

Jako obszar do współpracy w ramach uniwersytetów Trójmorza wymienił m.in. badania naukowe z zastosowaniem telemedycyny. „Przebadaliśmy 1100 dzieci wieku szkolnym. Okazało się, że mają dramatyczne problemy ze wzrokiem. Gdybyśmy to badanie przenieśli na tę część Europy, to byłoby niezwykle interesujące również w kontekście tego (…), że jest to obszar o bardzo dużym zróżnicowaniu pewnych chorób - również cywilizacyjnych - i możliwości określenia wielu czynników, które warunkują takie, a nie inne zjawiska zdrowotne” – zaznaczył prof. Załuska.

Nawiązując do idei stworzenia sieci uniwersytetów Trójmorza prorektor ds. studentów, doktorantów i rozwoju Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego prof. Beata Piskorska zwróciła uwagę na potrzebę powołania instytucji, który będzie odpowiedzialna za ten proces. „Żeby funkcjonowała możliwość efektywnej wymiany doświadczeń potrzebne są fundusze (…) Myślę, że takim kluczowym projektem jest stworzenie właśnie takiego programu funduszu wsparcia, w którym te 12 państw mogłoby współpracować i odnosić się do poszczególnych obszarów, począwszy od science, kwestii ekonomicznych, medycyny, dyscyplin społecznych czy humanistycznych” – podkreśliła prof. Piskorska.

Podczas dwudniowego Samorządowego Kongresu Trójmorza omawiana będzie współpraca regionów z 12 państw Inicjatywy Trójmorza, także w obliczu konfliktu zbrojnego w Ukrainie. Dyskusje dotyczyć będą m.in. infrastruktury transportowej, bezpieczeństwa energetycznego, cyfrowej nauki, funduszy europejskich oraz rozwoju rolnictwa. Wydarzeniu towarzyszy Forum Gospodarcze, podczas którego zaplanowano seminaria, spotkania B2B, wizyty studyjne służące nawiązaniu kontaktów biznesowych.

Inicjatywa Trójmorza zrzesza 12 państw: Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry. Ideą tego przedsięwzięcia jest pobudzanie rozwoju gospodarczego państw Europy Środkowo-Wschodniej oraz stworzenie stabilnego i spójnego partnerstwa państw z obszaru pomiędzy Morzem Bałtyckim, Adriatykiem i Morzem Czarnym.

PAP - Nauka w Polsce, Gabriela Bogaczyk

gab/ mhr/