Projekty w ramach trzech edycji konkursu „Uczelnia dostępna” służą osobom ze specjalnymi potrzebami w środowisku akademickim. Program podsumowało na konferencji w Warszawie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju z udziałem przedstawicieli szkół wyższych. NCBR przewiduje kontynuację obecnych działań.

„Na działania z obszaru dostępności i usług dla osób z niepełnosprawnościami NCBR w nowej perspektywie finansowej będzie dysponowało około 180 mln euro, czyli około 860 mln zł. Spodziewamy się zatem przekazać o około 200 mln zł więcej na ten cel niż w trzech edycjach konkursu +Uczelnia dostępna+” – poinformowała Agnieszka Tokaj-Krzewska z NCBR.

Według ekspertów obecnych na konferencji, uniwersytety, uczelnie pedagogiczne, szkoły artystyczne i wojskowe stopniowo zmieniają się w miejsca przyjazne dla wszystkich członków społeczności akademickiej.

Konkursy NCBR obejmowały wsparciem m.in. zmiany organizacyjne oraz podnoszenie świadomości i kompetencji kadry uczelni z zakresu niepełnosprawności. Oznacza to m.in. zapewnienie przez uczelnię dostępności komunikacyjnej, administrowanych stron internetowych, narzędzi informatycznych, procedur kształcenia w edukacji na poziomie wyższym, a także wprowadzenie do programów kształcenia modyfikacji zapewniających ich dostępność dla studentów z niepełnosprawnościami oraz działań z zakresu dostępności architektonicznej.

W praktyce zwiększanie dostępności oznacza np. rekrutację na studia poprzez serwisy internetowe dla kandydatów zgodne ze standardami WCAG – Web Content Accessibility Guidelines. Na etapie kształcenia to m.in. obecność doradcy edukacyjnego lub asystenta dydaktycznego, ułatwienia informatyczne, elastyczne formy zaliczeń i egzaminów, indywidualne kształcenie, wsparcie psychologiczne, tworzenie pracowni wsparcia. Uczelnie realizujące projekty powołują stanowiska ds. dostępności (np. pełnomocnika rektora ds. osób z niepełnosprawnościami), prowadzą szkolenia i warsztaty z zakresu pracy z osobami z różnymi rodzajami niepełnosprawności (dla lektorów języków obcych, instruktorów sportu, zasady savoir-vivre, przełamywanie stereotypów). Wprowadzono specjalne oznaczenia korytarzy i pomieszczeń, w tym w domach studenckich, dostosowano biblioteki. W realizowane projekty włączane są organizacje osób niepełnosprawnych.

Eksperci uważają, że efekty podjętych wysiłków staną się standardem szkolnictwa wyższego. Wśród celów na przyszłość wskazują właściwe oznaczenie budynków, oświetlenie, nagłośnienie z wykorzystaniem pętli indukcyjnej oraz o strefy wypoczynku na uczelniach. Wyzwania to m.in. przełamywanie medycznego spojrzenia na niepełnosprawność i rozwijanie jej nowego paradygmatu.

"Dostępność to prawa człowieka" – stwierdziła podczas konferencji Anna Rutz z komisji do spraw wyrównywania szans edukacyjnych przy KRASP.

Jak ocenił Paweł Wdówik, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, program „Uczelnia dostępna” pomaga zidentyfikować, komu należy zapewnić dostępność. Jego atuty to indywidualizacja wsparcia oraz zakres i rozmach finansowy. W ramach trzech edycji konkursu „Uczelnia dostępna” uczelnie przeznaczyły na działania związane z dostępnością 685,3 mln zł. Większość projektów zakończy się w przyszłym roku. Łączna kwota dofinansowania to 664,3 mln zł.

Konkurs wpisuje się w założenia programu „Dostępność Plus”, koordynowanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. „Dofinansowanie z Funduszy Europejskich pomaga szkołom wyższym w tworzeniu rozwiązań gwarantujących pełną dostępność kształcenia” – powiedziała wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Program "Dostępność Plus" jest realizowany w latach 2018-2025, a jego budżet wynosi 23 mld zł. Kluczowe inicjatywy w odniesieniu do edukacji i nauki to trzy edycje konkursu „Uczelnia dostępna”, moduły uniwersalnego projektowania w programach nauczania, asystent studenta z ASD (spektrum zaburzeń autystycznych), utworzenie czterech centrów projektowania uniwersalnego czy program B+R „Rzeczy są dla ludzi”, realizowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Działania otrzymują wsparcie z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach POWER.

PAP – Nauka w Polsce

kol/ agt/