Nowe materiały budowlane opracowała Izabela Malinowska, doktorantka w Katedrze Inżynierii Procesowej i Technologii Chemicznej na Wydziale Chemicznym PG pod kierunkiem dr hab. inż. Anny Zielińskiej-Jurek, prof. PG.

Nowa farba stworzona na PG zwalcza bakterie, usuwa plamy i uwalnia powietrze w pomieszczeniu od szkodliwych związków. Dodatkowo może zastąpić tablicę magnetyczną. Na czym polega efekt samoczyszczący farby? Jak czytamy na stronie internetowej uczelni, w kontakcie z zanieczyszczeniem obecny w niej dodatek fotokatalityczny "rozkłada brud, tłuste zanieczyszczenia oraz niszczy patogeny chorobotwórcze".

Zdaniem wynalazców zastosowanie farby na ścianach może zapewnić oczyszczanie powietrza z lotnych zanieczyszczeń organicznych czy NOx – szkodliwych dla zdrowia tlenków azotu powstających m.in. w wyniku spalania paliw.

"Obecność związków cynku w opracowanej strukturze kompozytu tworzy tak silną barierę biologiczną, że patogeny nie rozwijają się na powierzchni, a obecne na niej szczepy bakterii szpitalnych są w krótkim czasie niszczone. Badania zostały przeprowadzone m.in. na szczepach bakterii Gram-dodatnich (gronkowiec złocisty) oraz Gram-ujemnych (m.in. Escherichia coli)" – podkreśliła Izabela Malinowska, cytowana na stronie internetowej uczelni.

Aby aktywować właściwości samoczyszczące farby wystarczy sztuczne oświetlenie. "Ochrona biologiczna będzie aktywna nawet przy wyłączonym świetle” - uważają naukowcy. Jak wytłumaczyła prof. Anna Zielińska-Jurek, "większość produktów dostępnych obecnie na rynku opiera się na zawartości dwutlenku tytanu, który jest aktywny tylko pod wpływem promieniowania ultrafioletowego, a promieniowanie słoneczne i oświetlenie wewnętrzne tylko w niewielkim stopniu są w stanie aktywować te funkcjonalności".

Ze względu na właściwości magnetyczne farba może pełnić też rolę tablicy magnetycznej.

Jako dopełnienie farby opracowana została gładź szpachlowa. "Jednoczesne pokrycie ściany gładzią i farbą stworzy ochronę biologiczną zabezpieczającą budynek przed rozwojem mikroorganizmów chorobotwórczych, chroniąc zdrowie domowników" – zapewniły autorki wynalazku.

Zdaniem prof. Anny Zielińskiej-Jurek na rynku nie ma obecnie produktu, który będzie miał jednocześnie właściwości samoczyszczące, biobójcze i magnetyczne, czyli posiadał trzy właściwości jednocześnie. Wynalazek może pomóc zwiększyć funkcjonalność powłok, zwłaszcza w budynkach użyteczności publicznej, takich jak: szpitale, przychodnie zdrowia, szkoły, sale konferencyjne, sale zabaw, restauracje.

Farbę można używać do różnych powierzchni – nie tylko ścian, ale i drewna, metalu, tworzyw sztucznych. Zdaniem wynalazczyni, jeśli na przykład klamki czy przyciski w windzie zostaną pokryte opracowaną farbą, wirusy nie będą się rozprzestrzeniały.

Jak podkreślono w komunikacie uczelni, "farba jest bezpieczna dla środowiska". "Zastosowany przez nas związek biologiczny należy do naturalnie występujących związków w środowisku i jest w pełni bezpieczny" – zapewniła badaczka.

Sposób otrzymywania opracowanego kompozytu jest na tyle uniwersalną metodą, że może być dodawany na każdym etapie produkcji farby i nie zmienia właściwości pierwotnych farby i gładzi.

Wynalazek uzyskał ochronę patentową i został nagrodzony srebrnym medalem na Międzynarodowej Warszawskiej Wystawie Wynalazków. Jego wynalazczyni została nagrodzona m.in. nagrodą główną w konkursie EKOinnowator 2022 w kategorii doktorant innowator oraz nagrodą specjalną Marszałka Województwa Świętokrzyskiego w konkursie Student Wynalazca. 

Nauka w Polsce

amk/ zan/