Phosphaenus hemipterus Radim Gabriš (Zlaté Hory, Czechy). Źródło: Jakub Goczał

Chrząszcze bez tarczy, ale nie na tarczy – kiedy warto zrezygnować z kluczowej ewolucyjnej innowacji?

Tradycyjna polska nazwa chrząszczy – tęgopokrywe, odnosi się do unikalnej cechy tych owadów – posiadania ochronnych pokryw powstałych z przekształcenia skrzydeł pierwszej pary. Okazuje się jednak, że u co piątego gatunku z tej grupy doszło do redukcji lub wręcz zaniku pokryw - wydawałoby się, kluczowej ewolucyjnej innowacji. Dlaczego? Wyjaśniają to badacze - w tym z Polski.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Chrząszcze mają bakterie w specjalnej "kieszeni"

    Dzięki specjalnej "kieszonce" larwy będących uciążliwymi szkodnikami upraw chrząszczy mogą ochronić symbiotyczne bakterie podczas przemiany w postać dojrzałą - informuje pismo „Frontiers in Physiology".

  • trójwymiarowa rekonstrukcja wyglądu T.coprolithica, Qvarnström et al.
    Życie

    Pierwszy gatunek owada znaleziony w koprolicie; pochodzi od "opolskiego" silezaura

    Drobny żuk sprzed milionów lat jest pierwszym gatunkiem owada, który został zidentyfikowany w skamieniałych odchodach - tzw. koprolicie. Pochodzą one przypuszczalnie od przodka dinozaurów, zamieszkującego obszar dzisiejszego Śląska – informują naukowcy w „Current Biology”.

  • Badacze pokazali, że padlinożerne chrząszcze - padlińce pospolite - w nietypowy sposób opiekują się swoim potomstwem (Fot: Anna Mądra-Bielewicz)
    Życie

    Ciepła opieka rodzicielska chrząszczy żerujących na zwłokach

    Padlinożerne chrząszcze o uroczej nazwie - padliniec pospolity - pokrywają zwłoki powłoką wytwarzającą ciepło. Dzięki temu zapewniają warunki korzystne dla rozwoju swojego potomstwa - pokazały badania polskich naukowców. Być może kiedyś badania te pozwolą kryminalistykom dokładniej ustalać czas zgonu.

  • Fot. PAP/Piotr Polak 26.06.2019
    Życie

    Samo zło? Pożar lasu może sprzyjać różnorodności gatunków

    Konsekwencje pożarów w lasach bywają złożone, a niektóre gatunki mogą na nich wręcz skorzystać. Przemawiają za tym wyniki badań chrząszczy po przejściu ognia w Puszczy Białowieskiej. Wyniki przedstawiono w piśmie "Forest Ecology and Management".

  • Nowoopisane gatunki chrząszczy z RPA otrzymały nazwy na cześć polskich matematyków. Okaz A – Machleida banachi; okaz D – Machleida tarskii. Okaz F – Machleida zofiae, nazwany na cześć córki odkrywcy, dra Kamińskiego. Fot: Kamiński MJ, Kanda K, Smith AD (2019) ZooKeys 898: 831-102
    Życie

    Chrząszcze i małże nazwane na cześć polskich matematyków

    Taksonomowie uczcili polskich matematyków. Na cześć Stefana Banacha i Alfreda Tarskiego nazwali gatunki bezskrzydłych chrząszczy z RPA (Machleida banachi oraz Machleida tarskii); na cześć Stanisława Ulama - cały rodzaj prehistorycznych małży (Ulamus).

  • Życie

    Larwy zeżrą zużyty styropian?

    Być może stert styropianu zalegającego na składowiskach można się będzie pozbywać dzięki larwom chrząszcza mącznika. Badania nad wykorzystaniem tych zwierząt do niszczenia polistrynenu prowadzą młodzi naukowcy z Politechniki Wrocławskiej.

  • Fot. Fotolia
    Życie

    Lubuskie/ Rzadkie chrząszcze pod opieką przyrodników

    Jelonek rogacz, kozioróg dębosz i pachnica dębowa - to rzadkie w Europie gatunki dużych chrząszczy objęte całkowitą ochroną. Jedne z najcenniejszych z krajowych stanowisk tych owadów znajdują się w woj. lubuskim.

  • Chrząszcze z książki telefonicznej

    Dzięki nowatorskiemu podejściu nauka zyskała ponad sto nowych gatunków chrząszczy za jednym zamachem. Nazwy dla nich hurtowo zapożyczono z książki telefonicznej z Papui-Nowej Gwinei.

  • Foto: Fotolia

    Chrząszcze reagują na feromony mrówek

    Samice chrząszczy potrafią odczytywać sygnały alarmowe wysyłane przez mrówki, które zostały zaatakowane przez muchy z rodziny zadrowatych. Dzięki temu mogą wybrać bezpieczniejsze miejsce do złożenia jaj - czytamy w piśmie "Ecology and Evolution".

Najpopularniejsze

  • Rekonstrukcja życia Paradoxophidion richardoweni z późnego eocenu (37 milionów lat temu) w Anglii. Grafika: Jaime Chirinos, z arch. Georgiosa Georgalisa.

    Nowy gatunek węża sprzed 37 mln rzuca światło na wczesną ewolucję „zaawansowanych węży”

  • Naukowcy udowodnili istnienie tetrakwarków

  • Naukowiec: średniowieczna trójpolówka dała Europie rekordową bioróżnorodność

  • EngiRank 2025: AGH najlepszą uczelnią techniczną w Polsce i wśród 50 najlepszych w Europie

  • Bakteriofagi w walce z superbakteriami - nowa broń przeciw antybiotykooporności

  • Fot. Adobe Stock

    WHO ostrzega przed niedoborem leku przeciwko otyłości

  • Naukowcy: oceany przechodzą przez bezprecedensowe, głębokie zmiany

  • Ukryty kryzys HIV w Europie

  • Prof. Rydzewska: choroby zapalne jelit coraz bardziej powszechne, głównie wśród młodych

  • Mikroplastik to doskonałe miejsce dla groźnych bakterii

Katowice, 07.12.2025. Astronauta projektowy ESA Sławosz Uznański-Wiśniewski podczas spotkania w ramach 9. Śląskiego Festiwalu Nauki. Fot. PAP/Jarek Praszkiewicz

Uznański-Wiśniewski: lokalizacja ośrodka ESA to sprawa wtórna, najważniejszy plan jego powstania

Lokalizacja ośrodka Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), który ma powstać w Polsce, to kwestia wtórna; najważniejsze jest stworzenie planu jego powstania – podkreślił astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski podczas niedzielnego briefingu w trakcie 9. Śląskiego Festiwalu Nauki w Katowicach.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera