Chociaż acetaminofen (paracetamol) jest uważany za najbezpieczniejszy środek przeciwbólowy i zmniejszający gorączkę dostępny w czasie ciąży, wcześniejsze badania wykazały szereg możliwych negatywnych skutków dla dzieci narażonych na działanie tego leku w czasie ciąży.

Nowe badanie (DOI: 10.1016/j.ntt.2024.107319), którym kierowały dr Megan Woodbury z Northeastern University oraz emerytowana prof. Susan Schantz z University of Illinois jest częścią Illinois Kids Development Study przeprowadzonego na University of Illinois Urbana-Champaign, dotyczącego wpływu środowiska na rozwój dziecka. W badaniu wykorzystano dane dotyczące setek dzieci, w tym ich prenatalnego narażenia na chemikalia. Opiekunów dzieci poproszono o ocenę ich zachowań. Udzielali odpowiedzi na dziesiątki standardowych pytań dotyczących zachowania ich dziecka i zdolności skupienia uwagi w wieku 2, 3 i 4 lat. Oceniono ponad 300 dzieci w wieku 2 lat, 262 ponownie w wieku 3 lat i 196 w wieku 4 lat.

Jak się okazało, częstsze przyjmowanie acetaminofenu w czasie ciąży – zwłaszcza w jej drugim trymestrze – wiązało się z umiarkowanym, ale zauważalnym wzrostem problemów z uwagą i zachowaniem u 2-, 3- i 4-latków.

Niedawne badanie przeprowadzone przez Woodbury i Schantz powiązało większą ekspozycję na acetaminofen w czasie ciąży z opóźnieniami językowymi u dzieci.

„Naszym najważniejszym odkryciem było to, że wraz ze wzrostem stosowania acetaminofenu przez uczestniczki w ciąży, zwłaszcza w drugim trymestrze ciąży, ich dzieci wykazywały więcej problemów związanych z uwagą i zachowań typu ADHD, które nazywamy „zachowaniami eksternalizacyjnymi", w każdym wieku, który mierzyliśmy” – zaznaczyła Woodbury.

„Rodzaje zachowań zgłaszanych przez opiekunów obejmowały takie rzeczy, jak mówienie przez dziecko poza kolejnością, brak uwagi, brak ciszy, gdy powinno być cicho, nie siadanie, gdy powinno siedzieć, oraz bycie nieco agresywnym w stosunku do innych dzieci” – wskazała prof. Schantz. Jak jednak podkreśliła, wyniki nie wskazują, aby u dzieci występował zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi lub że w późniejszym czasie zostanie u nich zdiagnozowane ADHD. Wydaje się natomiast, że dzieci mają więcej problemów ze skupieniem uwagi niż ich rówieśnicy, którzy byli mniej narażeni lub nie byli narażeni na paracetamol w łonie matki.

Woodbury, która sama jest w ciąży, twierdzi, że nie chce odstraszać innych od stosowania acetaminofenu w ciąży, jeśli zajdzie taka potrzeba. Ekstremalne bóle głowy lub inne bolesne epizody i gorączka mogą być wyniszczające, a nawet niebezpieczne i wymagać zastosowania leku. Powiedziała, że jak dotąd sięgała po acetaminofen raz na trymestr. Ale decyduje się również nie używać go w przypadku drobnych bólów, lub lekkiej gorączki.

Autorki twierdzą, że potrzebne są dalsze badania, aby sprawdzić, czy częstsze stosowanie acetaminofenu w drugim trymestrze ciąży może być problemem dla rozwijającego się mózgu. (PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ agt/