Minister nauki podsumował 100 dni urzędowania i zapowiedział prace nad ramowym planem zwiększania wydatków na naukę

W piątek w siedzibie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) minister Dariusz Wieczorek podsumował pierwsze 100 dni urzędowania. Za jedno z największych osiągnięć uznał wzrost nakładów na naukę o 7 mld zł (22 proc.) w stosunku do 2023 r.

„Wymagało to zgody całego rządu, więc najlepiej świadczy o tym, w jaki sposób rząd Donalda Tuska podchodzi do nakładów na polską naukę” – powiedział minister Wieczorek. Podał też dokładne kwoty i cele, na jakie zostały przeznaczone.

„7 mld więcej na naukę to 3,8 mld na podwyżki dla pracowników uczelni, 222 mln na pomoc materialną dla studentów, 200 mln więcej na Narodowe Centrum Nauki. 180 mln więcej na Polską Akademię Nauk. 150 mln na modernizację akademików” – wyliczał minister.

Przypomniał też, że 7 marca 2024 r. weszła w życie ustawa, która przywróciła nadzór MNiSW nad NCBR.

Odbudowanie dialogu ze środowiskiem akademickim szef resortu nauki zaliczył do kluczowych działań regularnie podejmowanych przez wszystkich swoich współpracowników w ministerstwie.

„Kluczowa sprawa dla nas to odbudowanie dialogu ze środowiskiem akademickim. Wiceministrowie też wielokrotnie mi to sygnalizowali – to było coś niesamowitego – na każdym spotkaniu były podziękowania, że wreszcie ktoś z tym środowiskiem rozmawia. Że ktoś z kierownictwa resortu się pojawia na spotkaniach. W sumie w te sto dni urzędowania odbyliśmy 200 spotkań z przedstawicielami różnych środowisk akademickich w całej Polsce. To dało nam obraz stanu polskiej nauki i środowiska akademickiego” – mówił Wieczorek.

Zapowiedział, że chce odbyć spotkania we wszystkich województwach. „Przyjąłem ambitne założenie, żeby w pierwszym półroczu odwiedzić wszystkie województwa i wszystkie środowiska akademickie. Tam się odbywają spotkania ze wszystkimi rektorami uczelni publicznych i niepublicznych. Jeżeli mamy dziś mówić o reformowaniu polskiej nauki, to musi się to wydarzyć tylko w porozumieniu z tym środowiskiem” – zadeklarował.

Ważną dla ministra nauki kwestią są też "patologie wizowe".

"Zajęliśmy się kwestią patologii wizowych. Mamy podejrzenie graniczące z pewnością, że w aferze wizowej również uczestniczyły uczelnie. Najprawdopodobniej ten proceder polegał na tym, że wizy były wydawane, bo jakaś młoda osoba z zagranicy chciała studiować, otrzymywała wizę i nigdy na uczelni się nie pojawiła, a gdzieś w strefie Schengen przebywała. W tej sprawie powołaliśmy międzyresortowy zespół po to, aby można było również w tym zakresie te kwestie uregulować" - powiedział Wieczorek.

W sprawie uprawnień dla uczelni do przyznawania dyplomów szef resortu zapowiedział wprowadzenie zmiany polegającej na tym, by wszystkie kierunki studiów, dzięki którym zdobywa się uprawnienia zawodowe były pod kontrolą Polskiej Komisji Akredytacyjnej (PKA). "To skończy wszystkie patologie" - stwierdził Wieczorek.

Pytany przez PAP o głosy niezadowolenia płynące ze środowiska akademickiego, że jednak nie wszyscy akademicy dostaną 30 proc. podwyżki, odpowiedział: "Mówimy dziś o funduszu płac, który wzrósł o 30 proc., więc podwyżki są. Ale decyzje dotyczące tego, jak one wyglądają na poszczególnych uczelniach podejmują rektorzy wspólnie ze stroną społeczną. Zwracam uwagę na to, że rolą ministra jest, żeby środki zdobyć, a jeśli chodzi o podział tych środków, to dobrze, żeby środowisko samo się ze sobą dogadało".

Pytany przez PAP o brak ramowego planu zwiększania wydatków na naukę, powiedział: "To jest bardzo istotna sprawa. Jest taki dokument rządowy, który pewnie będziemy musieli nowelizować, a być może zastanowić się, czy tam właśnie tego typu zapisów nie wprowadzić" - zastanawiał się minister.

Dopytywany, czy ministerstwo nauki wspólnie z rządem, na razie bez podawania konkretnych kwot, ogłosi 10-letnią perspektywę zwiększania wydatków na naukę, odparł: "Bardzo bym chciał. Oczywiście to wszystko musi się odbyć w konsensusie i uzgodnieniu z partnerami w koalicji wraz z premierem. No bo to są wydatki budżetowe. Myślę, że w tym roku będziemy nad tym pracować i jakby się udało do końca roku to zrobić, byłoby super".

Dariusz Wieczorek poruszył też kwestię porządkowania różnych ustaw - m.in. dotyczących NCBR, Centrum Łukasiewicz, Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) i Akademii Kopernikańskiej. Zapowiedział, że ustawy "już są gotowe".

Minister przyznał, że dwa dni temu dowiedział się o "kolejnych patologiach" w Akademii Kopernikańskiej. "W Akademii Kopernikańskiej dyrektor zarabia 30 tys. zł miesięcznie. To jest funkcjonariusz służby kontrwywiadu wojskowego, który został delegowany do Akademii Kopernikańskiej, by nią zarządzać. To najlepiej pokazuje poziom patologii" - powiedział minister.

I dodał: "Tam są wpisane w umowach 9-12 mies. odprawy. Nie chcemy nikomu płacić pół miliona zł odprawy. Musimy te ustawy pozmieniać. Każda osoba będzie podlegała kodeksowym rozwiązaniom i trzymiesięcznym odprawom. Chcemy przywrócić normalność, ale to wymaga zmiany ustaw. One już są gotowe, więc będziemy je międzyresortowo uzgadniać".(PAP)

Nauka w Polsce, Urszula Kaczorowska

uka/ bar/