Covid Transition Initiative powstało z inicjatywy grupy europejskich ekspertów, wśród których jest prof. Robert Flisiak, prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych. Przedstawili oni rekomendacje dotyczące zwiększenia szczepień przeciwko Covid-19, ujęte w raporcie „COVID Transition Roadmap”.

Eksperci podkreślają, że w zmaganiach z Covid-19 szczepienia nadal mają kluczowe znaczenie, szczególnie w przypadku osób starszych i z ograniczoną odpornością. „Musimy kontynuować szczepienia grup ryzyka co najmniej raz w roku, aby utrzymać wysoki poziom ochrony przed nowymi wariantami” - zaznacza prof. Robert Flisiak w informacji przekazanej PAP.

Wirus SARS-CoV-2 nadal będzie występował w Europie jako tzw. endemiczny patogen, a zatem taki, który stale występuje na naszym kontynencie. Należy zatem oczekiwać ciągłego zagrożenie chorobą Covid-19 i jej odległymi skutkami.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od września 2023 r. do marca 2024 r. w europejskich regionach tej organizacji zgłoszono 3 mln przypadków Covid-19. Podejrzewa się, że faktycznych zakażeń było jednak znacznie więcej, bo nie zawsze są zgłaszane. Podobnie jak w pandemii, w minionym sezonie infekcyjnym najczęściej chorowały osoby starsze i z osłabioną odpornością.

Eksperci ostrzegają, że Covid-19 nadal jest groźny. Według raportu 10-20 proc. zakażonych doznało wyniszczających objawów tzw. long Covid, trwających znacznie dłużej niż oczekiwano. Wprawdzie po zakażeniu dominującym obecnie wariantem Omikron long Covid zdarza się rzadziej, ale wciąż jest wyzwaniem dla opieki medycznej.

„Szczepionki przeciwko Covid okazały się skuteczne w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia długofalowych objawów, potwierdzając znaczenie szczepień w zapobieganiu uporczywym objawom tej choroby, szczególnie u dorosłych” - zaznaczają autorzy raportu.

Zwracają uwagę, że szczepionki odegrały kluczową rolę w powstrzymaniu pandemii i uratowały życie ponad 1,4 mln osób w Europejskim Regionie WHO. Eksperci przekonują, że nadal - mimo wielokrotnych szczepień - należy je stosować, szczególnie u osób po 60. roku życia, z tzw. wielochorobowością i osłabionym układem odpornościowym.

Niestety, zainteresowanie szczepieniami przeciwko Covid-19 znacznie spadło. W minionym sezonie infekcyjnym 2023/2024 zaszczepiło się zaledwie 12 proc. osób po sześćdziesiątym roku życia. W kilku krajach, takich jak Węgry, Malta, Bułgaria, Litwa i Słowacja, nie udało się uzyskać nawet 3-proc. poziomu wyszczepienia. Wciąż jednak są kraje, w których poziom szczepień przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 jest wysoki. W Wielkiej Brytanii, Danii i Szwecji zaszczepiło się ponad 60 proc. populacji w wieku co najmniej 60 lat, a w Irlandii, Holandii, Portugalii i Finlandii - od 50 do 60 proc.

„Niepokojące jest to, że na niskim poziomie pozostaje także zainteresowanie szczepieniami wśród pracowników ochrony zdrowia” - zwracają uwagę autorzy raportu. Najwyższy wskaźnik odnotowano w Belgii, gdzie przeciwko Covid-19 zaszczepiło się 21 proc. pracowników opieki medycznej, a w innych krajach nie przekroczył on 20 proc.

Prof. Robert Flisiak uważa, że należy organizować regularne kampanie promujące szczepienia przeciw COVID-19, skoncentrowane na głównych grupach docelowych. „Aby zwiększyć obecną niską wyszczepialność, powinniśmy jasno i konsekwentnie informować o tym, kto powinien się zaszczepić i robić wszystko co w naszej mocy, aby zwiększyć zaufanie do szczepionek” - przekonuje.

Jego zdaniem potrzebna jest komunikacja ze strony przedstawicieli zdrowia publicznego i polityków, ale trzeba też wzmocnić pozycję farmaceutów i pracowników ochrony zdrowia, aby mogli lokalnie szczepić społeczności. „Są to rzeczy, które możemy zrobić już teraz, przed zbliżającą się kampanią szczepień, aby zapobiec powtórzeniu się poprzednich błędów" - uważa specjalista. (PAP)

Zbigniew Wojtasiński

zbw/ bar/