Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się w czwartek w Sali Kolumnowej Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej oraz francuska Akademia Nauk przyznaje nagrodę za wybitne osiągnięcia naukowe będące efektem polsko-francuskiej współpracy badawczej.

Prof. Daniel Gryko i prof. Denis Jacquemin (Université de Nantes i Institut Universitaire de France) zostali nagrodzeni za prace nad syntezą organiczną i obliczeniami kwantowo-mechanicznymi barwników. Ich współpraca, oparta na uzupełniających się kompetencjach w zakresie syntezy organicznej i chemii obliczeniowej, przyniosła efekt w postaci wysoko wydajnych barwników fluorescencyjnych. Prowadzone przez nich badania pozwoliły nie tylko dokonać znaczących postępów w dziedzinie materiałów luminescencyjnych, ale także odkryć nowe związki aromatyczne i przewidzieć ich właściwości fotofizyczne jeszcze przed syntezą. Potencjalne zastosowania tych nowych barwników są liczne i mogą obejmować kopolimery o małej przerwie pasmowej, tranzystory organiczne, ogniwa słoneczne, diody emitujące światło w bliskiej podczerwieni i wiele innych. Jak podano w informacji prasowej, kolejnym celem ich badań będzie osiągnięcie 20 proc. efektywnej emisji w bliskiej podczerwieni.

„W przypadku tej nagrody nagradzamy oryginalność pomysłu, czyli że nikt inny na świecie nie podszedł do rozwiązania danego problemu w taki sposób, jak zrobili to nagrodzeni naukowcy" – powiedział PAP prof. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. I przyznał, że w dużej mierze Polsko-Francuska Nagroda Naukowa jest przyznawana za współpracę i zaufanie.

„Nagrodziliśmy w tym roku dwóch chemików. Jeden jest chemikiem teoretykiem, a drugi praktykiem. Chemik teoretyk namówił chemika, który jest praktykiem – do syntezy związków chemicznych; co - według jego teorii - będzie najsilniej świeciło. Praktyk musiał mu zaufać i poświecić swój czas, by to sprawdzić doświadczalnie. Okazało się, że teoretyk miał rację. Zaufanie i współpraca okazały się bardzo opłacalne. I to chcemy promować przyznając tę nagrodę” – powiedział Żylicz.

Z jego słowami zgodził się prof. Daniel Gryko – tegoroczny laureat.

"Zgadzam się, że ta nagroda jest za zaufanie naukowca do innego naukowca. Nauka wyspecjalizowała się od czasów Marii Skłodowskiej-Curie. Żaden naukowiec nie jest w stanie przeanalizować dokładnie wyników innych naukowców po fachu. Musimy sobie ufać. W moim przypadku było tak, że Denis Jacquemin obliczył właściwości fotofizyczne barwników. Ja mogłem tylko spojrzeć na wynik, który uzyskał, ale nie miałem możliwości sprawdzić, czy on to dobrze zrobił. To była zdecydowanie kwestia zaufania. On tez musiał mi zaufać, że ja dobrze wykonałem swoją pracę. To jest szczególnie ważne w przypadku, kiedy decydujemy się opublikować wspólnie artykuł w czasopiśmie naukowym – i wiemy, że będą nas oceniali eksperci z całego świata” – powiedział PAP prof. Daniel Gryko.

Polsko-Francuska Nagroda Naukowa jest przyznawana co dwa lata. W edycji 2024 do konkursu zgłoszono 29 nominacji. Wyboru laureatów dokonało jury złożone z wybitnych uczonych z Francji i Polski. Wysokość nagrody wynosi 15 tys. euro dla każdego z laureatów. Nagroda jest finansowana wspólnie przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i Fundację im. Zygmunta Zaleskiego.

Nagroda została ustanowiona w 2019 r. przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej, francuskie Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego, Nauki i Innowacji (MESRI) oraz francuską Akademię Nauk z okazji Polsko-Francuskiego Roku Nauki. Dotychczas uhonorowano trzy pary współpracujących ze sobą uczonych z Polski i z Francji.(PAP)

Nauka w Polsce, Urszula Kaczorowska

uka/ bar/