Rak płuca pozostaje najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych – zarówno wśród mężczyzn, jak i wśród kobiet. Liczba zachorowań na niego rośnie z roku na rok. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że co roku jest on diagnozowany u 22 tys. osób, a z prognoz wynika, że w 2025 r. liczba ta może wzrosnąć do 23,5 tys.

Blisko 80 proc. stanowią chorzy z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, z czego aż 76 proc. to pacjenci w zaawansowanym stadium choroby.

- Szczególną grupę pacjentów stanowią chorzy w wieku starszym. Szacuje się, że osoby powyżej 70 roku życia to około 50 proc. wszystkich chorych z rakiem płuca. Jednocześnie jest to niezwykle zróżnicowana grupa pacjentów – u części chorych obserwuje się zespół kruchości, zaburzenia poznawcze, a także ograniczoną funkcję narządów. Kwalifikacja do leczenia chorych starszych powinna uwzględniać te odmienności – zwróciła uwagę dr hab. Magdalena Knetki-Wróblewska, przewodnicząca Sekcji Onkogeriatrii Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej, cytowana w informacji prasowej przesłanej PAP.

Starsi pacjenci z rakiem płuca obciążeni są różnymi chorobami przewlekłymi, takimi jak niewydolność serca, cukrzyca, POChP czy choroby nerek. Osłabiona sprawność fizyczna oraz wysoka wrażliwość na toksyczność chemioterapii sprawiają, że wielu z nich nie może otrzymać standardowego leczenia.

Aleksandra Wilk, dyrektor Sekcji Raka Płuca Fundacji To się Leczy, podkreśliła, że osoby starsze z zaawansowanym niedrobnokomórkowym rakiem płuca (NDRP) często mają przeciwwskazania do dwulekowej chemioterapii opartej na pochodnych platyny. Dlatego w tej grupie pacjentów najczęściej stosuje się obecnie leczenie w postaci jednolekowej chemioterapii. - Skuteczność takiego leczenia jest ograniczona, gdyż działania niepożądane chemioterapii mogą być obciążające dla pacjenta, co przekłada się na obniżoną jakość życia i niekorzystne rokowanie – wyjaśniła.

Nadzieją dla seniorów z zaawansowanym niedrobnokomórkowym rakiem płuca jest immunoterapia stosowana samodzielnie (w monoterapii). - Immunoterapia od kilku lat stanowi wartościową metodę leczenia chorych z zaawansowanym niedrobnokomórkowym rakiem płuca. U części chorych pozwala na uzyskanie długotrwałej kontroli choroby – podkreśliła dr Knetki – Wróblewska. Dodała, że jej profil bezpieczeństwa jest odmienny, aniżeli chemioterapii. Przede wszystkim wiąże się z nią niższe ryzyko zaostrzenia współistniejącej przewlekłej niewydolności nerek czy chorób układu sercowo-naczyniowego.

Obecnie w Polsce samą immunoterapią mogą być leczeni ci chorzy na raka płuca, u których co najmniej 50 proc. komórek nowotworu ma ekspresję białka PD-L1. Pacjenci z obecnością PD-L1 na mniej niż 50 proc. komórek nowotworowych mogą być leczeni immunoterapią jedynie w skojarzeniu z chemioterapią.

Dr Knetki–Wróblewska przypomniała, że w 2023 r. opublikowano wyniki badania, którym objęto m.in. chorych na raka płuca powyżej 70. roku życia w bardzo dobrym stanie ogólnym, z istotnymi chorobami współistniejącymi lub przeciwwskazaniami do chemioterapii z zastosowaniem pochodnych platyny. Chorzy byli kwalifikowani do immunoterapii (lekiem immunokompetentnym o nazwie atezolizumab) niezależnie od obecności białka PD-L1 na komórkach nowotworowych.

- Po dwóch latach obserwacji zauważono, że odsetek żyjących pacjentów leczonych atezolizumabem w porównaniu do standardowej chemioterapii jednolekowej był niemal dwukrotnie wyższy – podkreśliła dr Knetki–Wróblewska. Dlatego jej zdaniem poszerzenie wskazań również do monoterapii w przypadku przeciwwskazań do chemioterapii pozwoliłoby na indywidualizację podejścia terapeutycznego.

- Dodatkową zaletą atezolizumabu jest możliwość podania go w krótkiej iniekcji podskórnej, co ma ogromne znaczenie u pacjentów starszych z trudnym dostępem dożylnym – dodała specjalistka. Atezolizumab w formie podskórnej uzyskał już w Polsce refundację.

Jak oceniła Wilk, seniorzy powinni być pod szczególną ochroną systemu opieki zdrowotnej. - To wciąż czyjś mąż, żona, rodzic, dziadek, babcia, brat czy siostra, którzy przez całe swoje życie pracowali i odkładali składki zdrowotne – powiedziała. Dodała, że brak refundowanego, skutecznego i bezpiecznego leczenia oznacza dla tej grupy pacjentów gorsze rokowanie.

- Przy okazji Światowego Dnia Raka Płuca warto zwrócić uwagę na to, że wyniki leczenia raka płuca w Polsce mają szansę ulec poprawie. Program lekowy uwzględnia coraz więcej nowoczesnych terapii, zarówno dla chorych leczonych chirurgicznie, chorych poddawanych radiochemioterapii, jak i chorych kwalifikowanych do leczenia z powodu raka płuca w stadium uogólnionym – zaznaczyła dr Knetki–Wróblewska.

Jak oceniła, poprawy wymaga jednak koordynacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego. - Warto też podkreślić, że wczesne wykrycie raka płuca zwiększa szansę na wyleczenie, dlatego prowadzone są programy wczesnego wykrywania raka płuca, wykorzystujące niskodawkową tomografię komputerową – podsumowała onkolog. (PAP)

jjj/ zan/