Ogłaszając swoją decyzję, Kennedy uzasadnił ją ustaleniami z raportu z 2007 r., który rzekomo potwierdził, że Komitet Doradczy ds. Szczepień (ACIP) jest pełen konfliktów interesów. Jednak najnowsze badanie wykazało, że w latach 2000–2024 odsetek tego typu zdarzeń spadł z 42,8 proc. do 5 proc.

ACIP określa, które grupy powinny przyjmować poszczególne szczepionki zatwierdzone przez Food and Drug Administration (FDA) oraz kiedy należy je podawać. Badanie objęło także inny organ - Komitet FDA ds. Szczepionek i Powiązanych Produktów Biologicznych (VRBPAC), który rekomenduje dopuszczenie szczepionek do obrotu. W jego przypadku odsetek konfliktów interesów od 2010 roku nie przekroczył 4 proc. o, a w ciąg 10 lat z tego okresu wynosił 0 proc.

Najczęściej zgłaszanym konfliktem interesów było finansowanie badań naukowych. Autorzy publikacji podkreślili, że jest ono uznawane za mniej istotne niż powiązania finansowe związane z osobistymi dochodami, takimi jak honoraria za konsultacje, tantiemy czy zyski z posiadanych akcji. Tego rodzaju powiązania praktycznie zanikły – od 2016 roku w obu komitetach ich poziom utrzymuje się poniżej 1 proc.

- W przeszłości zgłaszano wysoki poziom konfliktów interesów we wpływowych komitetach ds. szczepionek, ale od początku XXI w. nastąpił znaczny postęp - podkreśliła autorka badania dr Genevieve Kanter z Schaeffer Center na University of Southern California.

- Sekretarz Kennedy ma rację, że konflikty interesów są istotnym problemem, ale myli się twierdząc, że występują one na dużą skalę w organach doradczych Departamentu Zdrowia - stwierdził współautor publikacji dr Peter Lurie, prezes Center for Science in the Public Interest i były komisarz FDA, cytowany przez Reutersa.

W odpowiedzi na publikację rzeczniczka Departamentu Zdrowia Emily Hilliard podkreśliła, że Kennedy dąży do „eliminowania zarówno rzeczywistych, jak i domniemanych konfliktów, aby wzmocnić zaufanie do decyzji zdrowia publicznego”. Przypomniała, że w tym roku uruchomiono narzędzie ACIP Conflicts of Interest Disclosures, umożliwiające każdemu użytkownikowi przeglądanie ujawnionych oświadczeń o potencjalnych konfliktach interesów zgłaszanych przez byłych i obecnych członków ACIP.

Wyniki badania opublikowano w momencie, gdy senatorowie Partii Demokratycznej badają decyzję Kennedy'ego o zwolnieniu członków ACIP i zastąpieniu ich starannie dobranymi doradcami, głównie tymi, którzy dotąd krytykowali szczepionki. Sam Kennedy zapowiada gruntowną przebudowę federalnych paneli doradczych, które, jak twierdzi, są pod zbyt dużym wpływem przemysłu.

Zdecydowana większość badań klinicznych leków i szczepionek ma charakter komercyjny, ponieważ tak określa się działania, których celem jest uzyskanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego. Prowadzą je jednak wysokiej klasy specjaliści, a dokumentacja i procedury są ściśle monitorowane przez odpowiednie organy nadzorujące.

Katarzyna Czechowicz

kap/ zan/