„Kortosfera” - Centrum Popularyzacji Nauki i Innowacji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie jest finalistą tegorocznej edycji konkursu Popularyzator Nauki w kategorii Instytucja.

Jest to nowa jednostka na mapie centrów nauki w Polsce, która drzwi dla zwiedzających otworzyła 1 września 2023 roku (choć pewne działania popularyzatorskie były już prowadzone w 2022 roku). Sama nazwa nawiązuje do Kortowa – uniwersyteckiej dzielnicy Olsztyna z kampusem Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Mimo dopiero dwuletniego funkcjonowania „Kortosfera” ma już ugruntowaną pozycję i jest rozpoznawalna nie tylko w mieście i regionie, ale i w skali kraju, docierając rocznie do tysięcy osób – od dzieci i młodzieży szkolnej po dorosłych i seniorów.

Sama ekspozycja stała obejmuje ponad 140 interaktywnych stanowisk zaaranżowanych w pięć działów tematycznych (Podziemne królestwo; Sieję, więc jestem; Człowiek – istota jedząca; Laboratorium wysokich energii; Jak wyżywić przyszłość; Młodzi odkrywcy kosmosu), które przybliżają zjawiska z fizyki, chemii, biologii, astronomii, geologii, inżynierii i technologii. Uczestnicy nie tylko słuchają – przede wszystkim eksperymentują, dotykają, konstruują i samodzielnie odkrywają.

Jednak nie tylko samą wystawą żyje „Kortosfera”, ponieważ w jej działalności przeważa element warsztatowy, obejmujący wydarzenia edukacyjne skierowane m.in. do szkół.

Tylko w drugim roku działalności w samej siedzibie „Kortosfery” sprzedano ponad 140 tys. biletów – nawet więcej niż w pierwszym roku od otwarcia. Do tego trzeba doliczyć uczestników licznych zewnętrznych akcji jak: „Kortosfera w szkołach” (program mobilnych warsztatów i pokazów skierowany do placówek z obszarów wykluczonych transportowo lub ekonomicznie, który w pierwszej edycji dotarł do 10 szkół w całym regionie), Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki („Kortosfera” co roku angażuje średnio 20 tys. uczestników w jednym z największych i najważniejszych wydarzeń popularyzujących naukę w regionie) czy „Akademia Kortosfery” (autorski cykl zajęć dla młodzieży szczególnie zainteresowanej nauką).

Te trzy wymienione aktywności zaliczane są przez pracowników „Kortosfery” za te najważniejsze. Jednak oprócz tego „Kortosfera” jest też obecna m.in. podczas Nocy Biologów, Nocy Odkryć, pikników naukowych (m.in. w ramach wakacyjnej ogólnopolskiej akcji „Lato z Radiem i TVP”), a w październiku gościła przedstawicieli centrów nauki i popularyzatorów w ramach ogólnopolskiej konferencji Stowarzyszenia Społeczeństwo i Nauka SPIN.

Mimo tak napiętego kalendarza „Kortosfera” rozwija się i poszerza ofertę, m.in. dzięki współpracy z naukowcami UWM, instytutami badawczymi, szkołami, samorządami, organizacjami pozarządowymi czy partnerami biznesowymi.

- Ta bogata oferta i różnorodność produktów wyróżniają nas na arenie ogólnopolskiej. Mamy program dostosowany do każdego wieku – od kilkuletniego dziecka po seniorów, włączając w to zajęcia na poziomie akademickim. Dbamy też o dostępność i inkluzywność – nasza oferta jest dostosowana do osób z różnymi potrzebami edukacyjnymi, organizujemy zajęcia dla grup o utrudnionym dostępie do kultury i edukacji, a także działania integrujące społeczność lokalną. Oferujemy również zajęcia dla osób z niepełnosprawnościami, wymagających dodatkowego wsparcia – powiedział w rozmowie z Nauką w Polsce dyrektor „Kortosfery” Mateusz Pikuliński, który kieruje centrum od początku, a wcześniej był odpowiedzialny za uruchomienie tego miejsca.

- Zależy nam na działalności poza formatem przy jednoczesnej dbałości o najwyższy poziom merytoryczny. Myślę, że pod tym względem jesteśmy już widoczni w kraju – podkreślił.

Dodał też, że to wszystko udaje się dzięki pracy i zaangażowaniu jego ponad 30-osobowego zespołu, którego siłą jest – jak mówił – autentyczność. – Dla mnie nie jest problemem, aby wejść do laboratorium i poprowadzić zajęcia, dlatego z mojego punktu widzenia jest to kluczowe, żeby zespół był autentyczny w swoich działaniach i był w stanie zrozumieć wszystko, co dzieje się w obiekcie – wskazał.

Pikuliński, proszony o wymienienie kluczowych wartości czy aspektów dla kierowanej przez niego jednostki, wymienił: otwartość, edukację, człowieka i naukę w nieszablonowym wydaniu.

- Ja i mój zespół naprawdę kochamy to, co robimy, i kochamy naszych odbiorców – od najmłodszego po najstarszego. Chcemy „zaopiekować” wszystkich, dlatego też teraz pracujemy nad bardzo ważnym dla nas projektem, aby dotrzeć do dzieci z domów dziecka i dać im szansę poznać naukę – powiedział.

W tym kontekście dodał, że „Kortosfera” – jak i cała branża centrów nauki – przejmuje nieco ciężaru edukacji szkolnej, uzupełniając ją o ten namacalny i laboratoryjny wymiar.

- Najważniejszy jest dla mnie nawet nie ten uśmiech dziecka po zakończonych zajęciach, ale to, kiedy na przykład jego rodzice wracają i mówią nam, że dziecko poprawiło się z biologii albo planuje studia na kierunkach ścisłych – podkreślił Mateusz Pikuliński.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom dzieci i młodzieży, „Kortosfera” jest obecna również w portalach społecznościowych m.in. na Tiktoku, gdzie publikuje – cieszące się popularnością – filmiki o doświadczeniach chemicznych czy fizycznych. – Patrząc na odbiór, zasięgi i komentarze, ten format daje nam dużą satysfakcję – powiedział dyrektor.

Ponadto w „Kortosferze” można też odbyć wolontariat, podpatrując jak od kuchni wygląda funkcjonowanie takiego obiektu i „zaszczepiając” w sobie zainteresowanie nauki ścisłymi.

Konkurs Popularyzator Nauki organizowany jest przez serwis Nauka w Polsce, wydawany przez Fundację Polskiej Agencji Prasowej. Nagradzani są w nim ludzie i instytucje, którzy popularyzują naukę, pomagają innym bliżej poznać i lepiej zrozumieć zjawiska zachodzące wokół człowieka, przybliżają najnowsze wyniki badań naukowych, dzielą się wiedzą i pasją naukową z ludźmi, niezależnie od ich wieku, poziomu wykształcenia i kariery zawodowej odbiorców.

Zwycięzców poznamy w grudniu. (PAP)

Nauka w Polsce

akp/ zan/