Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy o wspieraniu działalności naukowej z Funduszu Polskiej Nauki, przygotowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Przewiduje on, że Fundusz zostanie dofinansowany kwotą 500 mln zł, poprzez obniżenie funduszu statutowego BGK.

"Polska nauka może i powinna być jednym z motorów naszego rozwoju" - powiedział we wtorek premier Mateusz Morawiecki w czasie konferencji prasowej po posiedzeniu rządu.

"Żmudnie wdrażane reformy nauki temu służą, służą temu oczywiście w porozumieniu ze środowiskiem akademickim, ze środowiskiem naukowców. (...) Jest to proces rozłożony na wiele lat, ale dzisiaj przyjęcie Funduszu Polskiej Nauki jest ważnym kamieniem milowym na drodze do wzbogacenia polskiej nauki, wzbogacenia polskiej gospodarki o komponent wiedzy, który nam wszystkim jest tak bardzo potrzebny" - zaznaczył.

Dodał, że Polska ma szansę powalczyć o "kawałek światowego rynku, ale musimy mieć naukę, która stoi na coraz wyższym poziomie".

W ocenie Morawieckiego polscy naukowcy wnoszą od wieków "ogromy wkład w ludzki zasób wiedzy i podobnie jest również dzisiaj". "Praca uczonych polskich jest doceniania na całym świecie" - zaznaczył.

Premier mówił, że nauka jest mocno związana z gospodarką. Dlatego jej rozwój przyczynia się do poprawy losu Polaków - wskazał. "Warto żebyśmy przesuwali się w globalnych łańcuchach produkcji coraz wyżej. Silniki, zaawansowane technologie, zaawansowane usługi - i temu właśnie służy Fundusz Polskiej Nauki" - powiedział.

"Powstanie tego Funduszu to jeden ze sposobów rozwiązania problemu niskiej komercjalizacji innowacyjnych pomysłów, które powinny znaleźć zastosowanie w produkcji innowacyjnych produktów, konkurencyjnych na rynkach: krajowym i zagranicznych" - czytamy w komunikacie przesłanym PAP przez Centrum Informacyjne Rządu (CIR). Dodano, że rozwiązania zawarte w projekcie ustawy wpisują się w realizację Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020, z perspektywą do 2030 r.

Jak czytamy w komunikacie CIR, środki Funduszu będą mogły pochodzić również m.in. z dotacji celowych budżetu państwa (przez pierwszych 10 lat nie przewidziano obciążenia budżetu tym celem), środków zagranicznych (niepodlegających zwrotowi), wpływów z komercjalizacji wyników pracy zespołów badawczych oraz darowizn i zapisów.

Z Funduszu, który powstanie w Banku Gospodarstw Krajowego (BGK), finansowany będzie Wirtualny Instytut Badawczy (WIB). "Ma to być innowacyjna forma współpracy wyselekcjonowanych zespołów badawczych – konkurencyjnych na poziomie międzynarodowym – prowadzących działalność naukową w różnych obszarach, ale zorientowaną na komercjalizację, czyli sprzedaż efektów badań, które mogą znaleźć zastosowanie w ważnych dla Polaków obszarach życia społeczno-gospodarczego" - czytamy w komunikacie. Dzięki temu firmy z branży, w której będzie funkcjonował WIB mają szybciej się rozwijać dzięki transferowi wiedzy z zespołów badawczych.

Środki Funduszu będą przekazywane na finansowanie badań w obszarach wskazanych przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii ministra do spraw gospodarki, w szczególności w zakresie określonym w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

"W pierwszej kolejności tego typu finansowanie będzie realizowane w obszarze szeroko rozumianej biotechnologii. W rezultacie sposób funkcjonowania WIB będzie odbiegał od przyjętego sposobu finansowania badań w Polsce – środki finansowe przeznaczane będą na tworzenie i rozwój zespołów badawczych, które będą realizowały badania wpisujące się w ustaloną agendę badawczą, ale będą zlokalizowane w różnych jednostkach naukowych w Polsce" - czytamy w komunikacie.

Zgodnie z projektem, minister będzie wskazywał podmiot zarządzający WIB. Może nim być PORT Polski Ośrodek Rozwoju Technologii Spółka z o.o. albo podmiot wybrany w otwartym konkursie ofert. Jego zadaniem ma być m.in. organizacja i przeprowadzanie otwartych konkursów ofert na wyłonienie zespołów badawczych oraz nadzór nad realizacją zadań przez te zespoły i prawidłowością wydatkowania środków z Funduszu. Minister będzie zawierał z podmiotem zarządzającym umowę o zarządzanie WIB.

Ustawa ma obowiązywać po 14 dniach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Teraz projekt ustawy trafi do Sejmu.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

szz/ ekr/