<strong>Historię życia i działalności Józefa Światły, wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który w 1953 r. uciekł na Zachód można poznać dzięki książce "Trzy twarze Józefa Światły" Andrzeja Paczkowskiego</strong>. Publikacja została podzielona na cztery zasadnicze części, określane przez autora mianem tytułowych "twarzy". Część pierwsza przedstawia losy Józefa Światły od urodzenia do jesieni 1944 roku, kiedy wstąpił do Armii Berlinga i nawiązał pierwsze kontakty z przyszłą władzą. Druga - ukazuje go już jako ważną osobę w komunistycznym aparacie terroru, wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.
We wstępie do książki autor podkreśla, że jego celem było nie tylko ukazanie historii Józefa Światły w wielu wymiarach, próbujących wyjaśnić motywy najpierw jego poparcia dla systemu komunistycznego, a później nieoczekiwanej ucieczki od współtworzonej przez siebie rzeczywistości.
"Postanowiłem napisać biografię Światły po pierwsze dlatego, że podejmując decyzję o ucieczce, stał się Kimś, osobą, która wywarła duży wpływ na wydarzenia w Polsce, a więc choćby z tego powodu wartą przedstawienia; po drugie dlatego, że mam nadzieję, iż pokazanie jego aktywności w bezpiece daje możność w miarę interesującego przedstawienia niektórych działań tej instytucji; dlatego wreszcie, że problem stereotypu żydokomuny jest wciąż ważny w naszym życiu publicznym, a Światło jest jak mało kto silnie wpisany w ten stereotyp" - pisze Paczkowski.
Autor dodaje, że dodatkowym bodźcem do napisania książki był dla niego fakt, iż - w jego opinii - na polskim rynku wydawniczym brakuje monograficznych publikacji o ludziach i funkcjonariuszach aparatu bezpieczeństwa.
"Trzy twarze Józefa Światły" oparte są na materiałach pochodzących głównie z Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwum Państwowego w Krakowie, Centralnego Archiwum Wojskowego, Archiwum Akt Nowych i Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Józef Światło (właśc. Fleischfarb) urodził się w 1915 roku. W młodości działał w organizacji syjonistycznej "Gordonia", Komunistycznym Związku Młodzieży i w związkach zawodowych. Walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku i dostał się do niewoli, z której uciekł. Wstąpił do Armii Berlinga, gdzie szybko awansował. Dzięki znajomościom z tego okresu został po wojnie zatrudniony z Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. Po utworzeniu w 1950 roku Departamentu X MBP został jego wicedyrektorem, wsławiając się osobistym zaangażowaniem w represje wobec działaczy podziemia, m.in. ostatniego szefa AK gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka".
Podczas służbowego wyjazdu do Berlina w 1953 roku zgłosił się do ambasady Stanów Zjednoczonych w Berlinie Zachodnim z prośbą o azyl polityczny, który otrzymał. Jego ucieczka wywołała kryzys zaufania w strukturach władz PRL, w wyniku którego m.in. zlikwidowano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego i utworzono Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego przy Radzie Ministrów. Światło został zaocznie oskarżony o współpracę z wywiadem USA i zdegradowany. Zmarł na emigracji w 1975 roku.
"Trzy twarze Józefa Światły" opublikowało wydawnictwo Prószyński i S-ka. AKN
PAP - Nauka w Polsce
bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
