Wśród ssaków rzadko zdarza się, by w społeczności to samice dominowały nad samcami. Jednymi z nielicznych gatunków, u których także samice osiągają stosunkowo wysoki status społeczny, są jedne z naszych najbliższych współczesnych zwierzęcych krewnych, bonobo, blisko spokrewnione również z szympansami. Panujące u nich układy intrygują naukowców, jako że samce z reguły dominują nad samicami wielkością i siłą.

Relacje pomiędzy przedstawicielami obu płci, związane z dominacją, analizowali niedawno naukowcy z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w niemieckim Lipsku. Badali bonobo żyjące na wolności w pobliżu Parku Narodowego Salonga w Demokratycznej Republice Kongo.

Szczególną uwagę zwracali na wysoki status społeczny niektórych samic. Jak zaobserwowali, w badanej grupie istniała niezależna od płci hierarchia społeczna, w ramach której kilka samic zajmowało bardzo wysokie pozycje.

Później badacze odkryli, że na wyniki konfliktów pomiędzy samicami a samicami wyraźnie wpływają przede wszystkim dwa czynniki. Jednym była to determinacja samic, które (pojedynczo lub w niewielkich koalicjach) występowały w obronie swoich młodych. Wobec ich sprzeciwu agresywne samce zwykle spuszczały z tonu i dawały spokój małym małpkom.

Co ciekawsze, samice wygrywały w konfliktach z samcami jeszcze częściej, kiedy demonstrowały swoją seksualną atrakcyjność, np. eksponując swoje fizyczne cechy świadczące o płodności.

"W takich sytuacjach samce również rzadziej występują z agresją przeciwko samicom. U bonobo odbywa się to inaczej niż u szympansów, naszych najbliższych żyjących krewnych" - zauważa

Główny autor publikacji Martin Surbeck podkreśla, że dotychczas brakowało dogłębnych badań dotyczących relacji między dziko żyjącymi przedstawicielami bonobo obu płci, związanych z dominacją. Mimo tego istnieje kilka teorii tłumaczących mechanizm, dzięki któremu samice uzyskują swój wysoki status. Niektórzy badacze sugerują, że dominacji samic sprzyja związywanie "damskich" koalicji, których istnienie skutecznie tłumi "męską" agresję. Inni skłaniają się ku scenariuszowi ewolucyjnemu, w którym samice preferują samce nieagresywne, przez co samcza agresja staje się cechą niesprzyjającą adaptacji. (PAP)

zan/ ula/