Od pewnego czasu oficjalnie rozróżniamy pięć rodzajów smaków, jakie odczuwają ludzie - słodki, słony, kwaśny, gorzki i umami. Naukowcy wciąż jednak nie ustalili, ile tak naprawdę rozróżniamy zapachów. W nowej publikacji wymieniają dziesięć podstawowych kategorii woni: przyjemna, drewniana/żywiczna, owocowa (ale nie cytrusowa), cytrynowa, chemiczna, miętowa, słodka, popcornowa - oraz dwa rodzaje woni niemiłych: gryząca i gnijąca.

Aby zapachy opisać i sklasyfikować - obiektywnie i zgodnie ze sztuką - Jason Castro z Bates College, Chakra Chennubhotla z University of Pittsburgh i Arvind Ramanathan z Oak Ridge National Laboratory wykorzystali standardowy zestaw danych nt. woni z publikacji \"Atlas of Odor Character Profiles\" (której autorem jest Andrew Dravniek). Później zastosowali do nich metodę matematyczną, która pozwala uprościć informacje zapachowe i przydzielić do spójnych kategorii. Takie zabiegi przypominają w pewnym stopniu proces kompresowania, w którym zmniejsza się ciężar cyfrowych plików audio albo obrazów bez uszczerbku na ich użyteczności.

W efekcie zidentyfikowali dziesięć podstawowych jakości.

Autorzy pracy zwracają uwagę na to, że inne zmysły, np. słuch czy wzrok, można omawiać w kategoriach, które są zrozumiałe dla większości ludzi i które umożliwiają ich pomiar jako konkretnych zjawisk fizycznych. Węch jest pod tym względem bardziej kłopotliwy. \"Pytaniem otwartym pozostawało, ile jest zasadniczych typów jakości woni\" - zauważa Castro. - Pozostawało to w uderzającej sprzeczności ze smakiem czyli zmysłem dla węchu +siostrzanym+. Jak wiemy, istnieje pięć podstawowych jakości, które zdają się decydować o naszych wrażeniach smakowych\".

Wyniki nowych badań potwierdzają, iż \"świat zapachów ma bardzo konkretną strukturę i jest zorganizowany według niewielkiej liczby podstawowych kategorii\" - dodał Castro. Wyniki badania mogą zainteresować branżę perfumiarską i firmy produkujące substancje zapachowe. (PAP)

zan/ krf/