Autorami pracy są naukowcy z Uniwersytetu w Helsinkach i Szpitala Uniwersyteckiego w tym samym mieście. Przeprowadzony przez nich eksperyment wykazał, zdolność noworodka do skupiania wzroku na obiektach zależy od dojrzałości pewnych struktur w jego mózgu, a ta z kolei pozwala przewidzieć, jak będzie wyglądał rozwój procesów poznawczych związanych z percepcją wzrokową w późniejszym życiu. Okazuje się także, że zaburzenia tej zdolności świadczą o zmianach w substancji białej mózgu.

Badanie przeprowadzono w Szpitalu Dziecięcym należącym do Centralnego Szpitala Uniwersytetu w Helsinkach i objęto nim dwie grupy noworodków. Pierwsza obejmowała 57 dzieci urodzonych w latach 2006-2007, w tym 42 skrajnych wcześniaków. Bezpośrednio po przyjściu na świat dzieci te badano pod kątem ich zdolności wizualnych (metodami tradycyjnymi oraz przy użyciu rezonansu magnetycznego), a następnie po dwóch latach poddawano je ocenie neuropsychologicznej.

Druga grupa składała się z 1410 noworodków urodzonych w latach 1985/86, z czego około 20 proc. stanowiły wcześniaki. Dzieci te zostały ocenione pod kątem ogólnego rozwoju umysłowego i zdolności wzrokowo-motorycznych w wieku pięciu lat.

Okazało się, że zdolność skupiania wzroku przez noworodki była bardzo silnie powiązana ze rozwojem wzrokowo-motorycznym w wieku dwóch i pięciu lat oraz ogólnym rozwojem umysłowym w wieku pięciu lat. Ponadto, umiejętność skutecznego skupiania wzroku na obiektach w pierwszych dniach życia wiązała się z innym obrazem istoty białej na skanach z rezonansu magnetycznego.

„Dalsze analizy, które przeprowadziliśmy, potwierdziły, że kluczowe funkcje poznawcze związane ze zdolnościami wzrokowymi są obecne już u noworodków, a późniejszy rozwój neuropoznawczy, który przebiega w sposób kaskadowy, zawsze opiera się na tych początkowych procesach” - wyjaśnia dr Sampsa Vanhatalo, kierownik badania, specjalista w dziedzinie neurofizjologii klinicznej.

„Tymczasem słabo wykształcone zdolności wzrokowe są jednym z najczęstszych, długoterminowych zaburzeń, występujących u dzieci przedwcześnie urodzonych lub niedotlenionych podczas porodu - dodaje naukowiec. - Jest to więc poważny i dość powszechny problem. Mamy nadzieję, że dokładne wyjaśnienie tego, jak przebiega rozwój zdolności wzrokowych dzieci w tym najwcześniejszym etapie życia, pozwoli opracować nowe metody szybkiego rozpoznawania zaburzeń poznawczych i zapobiegania ich konsekwencjom”.

Dr Vanhatalo podkreśla także, że z badania jego zespołu wynika jeszcze jedna, bardzo ważna, konkluzja: „Dobrze przeprowadzone badanie kliniczne może powiedzieć nam tyle samo o przyszłości dziecka, co szereg zaawansowanych technologicznie, popularnych obecnie, testów”.

„Wszystko to przekonało nas o konieczności opracowania obiektywnych i powszechnie dostępnych metod oceny kontaktu wzrokowego z noworodkami, które umożliwią rozpoznanie dzieci z podwyższonym ryzykiem zaburzeń rozwojowych tuż po urodzeniu - podsumowuje współautor badania dr Marjo Metsäranta. - Byłoby to coś absolutnie bez precedensu; coś, co umożliwiłoby wykrycie niepokojących objawów - i wszczęcie terapii - już w pierwszych chwilach życia, czyli nawet kilka lat wcześniej, niż pozwalają obecnie dostępne metody”.(PAP)

kap/ agt/