Wyniki konkursu ogłoszono w niedzielę w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Organizatorem EUCYS w Polsce, z ramienia Komisji Europejskiej, jest Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci.

Laureaci pierwszych nagród otrzymali po 6 tys. złotych. Jadwiga Czyżewska z Warszawy przygotowała projekt "Kolorowanie płaszczyzny, prostych i okręgów" (to interesujący problem matematyczny). Igor Kaczmarczyk (Osiniak-Piotrowo) jest autorem projektu "Amber Drug. Badanie wpływu ekstraktów z żywic kopalnych i subfosylnych oraz kwasu 1,4-butanodiowego na wybrane mikroorganizmy". Jak wykazał, uzyskane z bursztynu substancje czynne mogłyby zwalczać chorobotwórcze bakterie w rodzaju gronkowca złocistego, nie szkodząc bakteriom jelitowym takim jak E. coli. Z kolei Maciej Mańka (Chorzów) zaprezentował "Urządzenie do produkcji płuca-na-chipie".Jego metoda wytwarzania modelu pęcherzyka płucnego jest wielokrotnie tańsza i znacznie prostsza od dotychczasowych. Dzięki temu możliwe będzie nie tylko prowadzenie eksperymentów naukowych, ale i klinicznych testów pozwalających dobrać najlepszy sposób leczenia pacjenta z rakiem płuca.

Jury przyznało też trzy równorzędne 2. nagrody w wysokości 4 tys. zł. Zdobyli je: Anna Lewandowska z Warszawy, Damian Pikor (Warszawa) oraz Tomasz Przybyłowski z Florianowa.

Lewandowska zbadała wpływ wybranych herbat, wód mineralnych, napojów izotonicznych i energetyzujących, soków, słodzików oraz jonów strontu i selenu na powstawanie i przebieg erozji szkliwa. Jak się okazało, szczególnie szkodzą zębom „wody smakowe” oraz herbatka z hibiskusa. Jednak dodając - na przykład - do wody truskawkowej jonów strontu można ograniczyć proces erozji szkliwa. Lewandowska zdobyła dodatkowo nagrodę specjalną w wysokości 4 tys. za najlepszą pracę z biotechnologii i medycyny.

Damian Pikor odkrył, że z niszczącym sosnowe lasy grzybem można walczyć zmieniając pH gleby. Z kolei Tomasz Przybyłowski zajął się właściwościami trójkątów. Oprócz wkładu w matematykę, jego praca może mieć znaczenie praktyczne przy tworzeniu oryginalnych wzorów parkietów, płytek podłogowych czy mozaik.

Trzy równorzędne trzecie nagrody i po 2 tys. zł zdobyli: Bartłomiej Bekier z Łodzi (opracował hydrożelowy opatrunek, który uwalnia leki i sygnalizuje zmianą koloru, kiedy należy go zmienić); Jakub Morawski z Bielska-Białej (za mapę rozmieszczenia obłoków wodoru w Drodze Mlecznej) i Krzysztof Zamarski z Krakowa (praca o ciągach komplementarnych, która może mieć zastosowanie w nowych gałęziach matematyki, a także w kryptologii).

Laureaci konkursu mają też prawo do uzyskania indeksów na wyższe uczelnie w Polsce na takich samych zasadach, jak w przypadku laureatów olimpiad przedmiotowych, ale na dowolnym kierunku studiów.

W międzynarodowych finałach EUCYS biorą udział laureaci konkursów krajowych. Tematyka prac obejmuje nauki ścisłe, przyrodnicze, technikę, a od 2004 r. także nauki społeczne i ekonomiczne. Każdy kraj może zgłosić najwyżej trzy prace. Nie mogą one mieć więcej niż trzech autorów. Oprócz Europejczyków w konkursie biorą udział m.in. reprezentanci USA i Chin. Pierwsza edycja konkursu odbyła się w roku 1989.

Polska od 21 lat bierze udział w EUCYS - z imponującymi sukcesami. Z kilkudziesięciu krajów biorących udział w EUCYS pod względem liczby zdobytych dotąd nagród lepsi od nas są tylko Niemcy (nawet jeśli liczyć statystyki z lat, gdy nie braliśmy udziału).

Polska edycja EUCYS odbyła się w ramach Festiwalu Młodych Badaczy ODKRYCIA. Serwis PAP - Nauka w Polsce był patronem medialnym tego wydarzenia. W ramach festiwalu odbył się również finał konkursu Fizyczne Ścieżki - skierowanego do zainteresowanych fizyką uczniów szkół gimnazjalnych, licealnych oraz techników. Jest on organizowany wspólnie przez Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku i Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

Pierwszą nagrodę w kategorii "pokaz zjawiska fizycznego" uzyskał Marcin Wachowiak za projekt „Głośnik plazmowy”. W kategorii "praca naukowa" najlepszy wynik uzyskali Michał Biały i Maciej Janus za projekt „Jak fizyk i matematyk mogą pomóc budowniczym autostrad?”. Nagrodę za najlepszy esej o fizyce odebrała zaś Marta Wróbel.

PAP - Nauka w Polsce

pmw/ agt/