Galileo to unijny globalny system nawigacji satelitarnej (GNSS), będący cywilną alternatywą dla amerykańskiego Global Positioning System (GPS) czy rosyjskiego GLONASS.

W porównaniu z GPS i GLONASS, z których obecnie korzystają np. smartfony, Galileo ma być dużo precyzyjniejszy dzięki zegarom, mierzącym czas z opóźnieniem jednej sekundy na kilka milionów lat. W wersji powszechnie dostępnej dokładność lokalizacji ma sięgać 1 metra, w komercyjnej – 1 centymetra.

Samych satelitów (krążących po trzech orbitach na wysokości 23 222 kilometrów)– docelowo w roku 2020 r., kiedy to system Galileo osiągnie pełną moc operacyjną - będzie 30 (z czego sześć rezerwowych). W każdym satelicie o masie 675 kilogramów znajdą się dwa rubidowe zegary atomowe oraz dwa zegary oparte na pasywnym maserze wodorowym. Obecnie na orbicie krąży 18 satelitów Galileo. Wymiary satelity to 2,7 na 1,2 na 1,1 metra, a jego wytwarzające 1,5 kilowata energii baterie słoneczne mają rozpiętość 18,7 metra. Planowany czas eksploatacji satelity to 12 lat.

Dużą przewagą Galileo nad konkurencyjnymi systemami ma być również znacznie silniejszy sygnał. Można go będzie odbierać wewnątrz dużych budynków czy w tunelach, a akcje ratunkowe w wysokich górach, gdzie często zanika sygnał GPS, staną się łatwiejsze.

„Geolokalizacja jest centralnym elementem dokonującej się rewolucji cyfrowej, obejmującej nowe usługi, które przekształcają nasze codzienne życie. Dzięki Galileo dokładność geolokalizacji zwiększy się dziesięciokrotnie, co umożliwi rozwój nowej generacji technologii opartych na pozycjonowaniu, takich jak samochody bez kierowcy, urządzenia połączone bądź inteligentne usługi miejskie” – oświadczył wiceprzewodniczący Komisji Marosz Szefczowicz, odpowiedzialny za sprawy unii energetycznej.

Zdaniem komisarz do spraw rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości oraz małych i średnich przedsiębiorstw Elżbiety Bieńkowskiej, „uruchomienie pierwszych usług systemu Galileo jest dla Europy ważnym osiągnięciem i pierwszym przejawem realizacji naszej najnowszej strategii kosmicznej". "System dowodzi doskonałości technologicznej Europy, wysokiego poziomu know-how, którym dysponuje, oraz jej determinacji, aby świadczyć najwyższej jakości usługi satelitarne oraz oferować możliwości ich wykorzystywania. Żadne państwo europejskie nie zdołałoby dokonać tego w pojedynkę” - uważa Bieńkowska.

Z chwilą uruchomienia pierwszych usług Galileo, które zostanie oficjalnie ogłoszone przez Komisję w Brukseli we czwartek, system zacznie świadczyć w połączeniu z GPS bezpłatne usługi, takie jak wspieranie operacji ratunkowych; zapewnienie dokładniejszej nawigacji; lepsza synchronizacja czasowa oraz bezpieczne usługi na rzecz organów sektora publicznego.

Ogłoszenie pierwszych usług Galileo oznacza, że infrastruktura satelitarna oraz naziemna systemu są gotowe do działania. Sygnały będą bardzo dokładne, ale nie będą dostępne nieprzerwanie. Dlatego w fazie początkowej sygnały Galileo będą wykorzystywane w połączeniu z innymi systemami nawigacji satelitarnej, takimi jak GPS.

Pierwszymi usługami Galileo zarządza Agencja Europejskiego GNSS (GSA). Podmiotem ostatecznie zarządzającym programem Galileo jest Komisja Europejska, która przekazała Europejskiej Agencji Kosmicznej odpowiedzialność za rozmieszczenie systemu i zapewnianie wsparcia technicznego dla zadań operacyjnych.

Od rozpoczęcia projektu minęło 17 lat (początkowo miał być ukończony w roku 2008). Koszty szacowane są na 10 miliardów euro. Sam pomysł zrodził się jeszcze w latach 80. XX wieku. Do programu oprócz krajów Unii przystąpiły w różnym czasie Izrael, Maroko, Norwegia, Szwajcaria, Ukraina oraz Chiny (które jednak w roku 2006 zdecydowały się rozwijać własny system Beidou).

Budowa systemu uległa znacznym opóźnieniom, m.in. z powodu problemów technicznych przy budowie satelitów oraz konieczności dostosowania centrum kosmicznego w Gujanie Francuskiej do rosyjskich rakiet nośnych Sojuz.

Problemem były też naciski Stanów Zjednoczonych, które nie chciały, by satelity Galileo korzystały z tej samej częstotliwości co GPS. Ostatecznie uzgodniono, że każdy system będzie miał inną częstotliwość, dzięki czemu zakłócenie jednego nie wpłynie na funkcjonowanie drugiego.

Systemy nawigacji satelitarnej są wykorzystywane w wielu dziedzinach gospodarki. Szacuje się, że 6-7 proc. europejskiego PKB zależy od zastosowań nawigacji satelitarnej, zaś sam rynek technologii satelitarnych ma wartość 124 miliardów euro. Dzięki systemowi Galileo, do 2020 roku ma wzrosnąć do 250 miliardów euro. (PAP)

pmw/ mrt/