Autorzy publikacji donoszą o nowym, potencjalnym sposobie walki z koronawirusami, w tym SARS-CoV-2. Chodzi o obecne w organizmach rekina białka - nieduże przeciwciała, oznaczane jako VNARs.

„Problem polega na tym, że wiele koronawirusów może przenieść się na ludzi - przestrzega prof. Aaron LeBeau z University of Wisconsin–Madison. - Zajmujemy się przygotowaniem arsenału leków opartych na VNARs rekinów, których można by użyć na wypadek przyszłych infekcji. To rodzaj ubezpieczenia na przyszłość” - dodaje.

Białka o rozmiarach 1/10 wielkości ludzkiego przeciwciała mogą przyłączać się do zarazków w unikalny sposób. „Te małe białka dostają się do zakamarków i szczelin, do których ludzkie przeciwciała nie mają dostępu. Mogą przybierać niezwykłe kształty. To pozwala im na rozpoznawanie struktur w białkach, które ludzkie przeciwciała pomijają” - wyjaśnia prof. LeBeau.

W jednym z eksperymentów białko takie neutralizowało WIV1-CoV - obecnego w ciałach nietoperzy koronawirusa zdolnego do zakażania ludzi.

Z kolei w puli syntetycznych VNARs stworzonych przez firmę Elasmogen badacze znaleźli trzy białka neutralizujące SARS-CoV-2. Te same białka okazały się też skuteczne wobec wirusa, który wywołał SARS w 2003 roku. Jedno z tych przeciwciał silnie łączy się z wcięciem obecnym w białku kolca wirusa, w pobliżu miejsca łączenia z komórkami człowieka. Wydaje się, że blokuje ono to połączenie.

Co więcej opisane wgłębienie jest podobne u różnych genetycznie koronawirusów, także u MERS. Nie zmieniło się ono także w różnych wariantach SARS-CoV-2, również w wariancie Delta.

Inne białko rekina także oddziałuje na białko kolca, powodując jego inaktywację. W tym przypadku jednak miejsce wiązania zmienia się w różnych wariantach SARS-CoV-2, przez co przeciwciało może być mniej skuteczne.

„Ekscytujące jest to, że te nowe cząsteczki potencjalnie terapeutyczne wobec infekcji SARS-CoV-2 różnią się pod względem mechanizmu działania w porównaniu do innych substancji biologicznych i przeciwciał skierowanych przeciw wirusowi” - podkreśla Caroline Barelle, prezes Elasmogenu.

Zdaniem badaczy ewentualne przyszłe terapie prawdopodobnie będą miały postać koktajlu różnych białek rekina, co zmaksymalizuje ich skuteczność. Kolejna zaleta tych cząsteczek jest taka, że są mniej kosztowne i łatwiejsze do uzyskania od przeciwciał ludzkich.

Można podać je do organizmu różnymi sposobami. Naturalnie, muszą jeszcze przejść przez testy kliniczne.

Ich zastosowanie może być jeszcze szersze. Naukowcy badają już bowiem potencjał białek rekina w diagnostyce i leczeniu nowotworów.

Więcej informacji: https://www.nature.com/articles/s41467-021-27611-y (PAP)

Marek Matacz

mat/ ekr/