Prof. Pierre Kervella z Obserwatorium Paryskiego i prof. Grzegorz Pietrzyński z Centrum Astronomicznego im. M. Kopernika PAN w Warszawie otrzymali Polsko-Francuską Nagrodę Naukową im. Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre’a Curie - poinformowała w poniedziałek Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.
Nagroda przyznawana jest w drodze konkursu co dwa lata przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej (FNP) oraz Francuską Akademię Nauk za wybitne osiągnięcia naukowe będące efektem polsko-francuskiej współpracy badawczej. Wysokość nagrody to 15 tys. euro dla każdego z laureatów. Nagroda jest finansowana wspólnie przez FNP i Fundację im. Zygmunta Zaleskiego.
"Światowej sławy astronomowie zostali nagrodzeni za połączenie uzupełniających się doświadczeń z zakresu interferometrii gwiazdowej i obserwacji gwiazd podwójnych w celu precyzyjnego wyznaczenia odległości do Wielkiego Obłoku Magellana, a tym samym stworzenia punktu odniesienia dla pomiaru odległości pomiędzy galaktykami, pozwalającego lepiej mierzyć rozszerzanie się wszechświata" - informuje w prasowym komunikacie FNP.
Naukowa współpraca prof. Grzegorza Pietrzyńskiego i prof. Pierre’a Kervelli rozwija się w ramach projektu Araucaria i trwa już ponad 13 lat - czytamy w opisie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Laureaci wspólnie zajmują się jednym z największych problemów w kosmologii, jakim jest wyznaczanie odległości bezwzględnych we wszechświecie. To przedsięwzięcie, które pozwala określić nie tylko skalę, ale też fizyczną naturę różnych obiektów. Znajomość odległości w kosmosie umożliwia również opisanie tempa rozszerzania się wszechświata i może prowadzić do ujawnienia natury, jak dotąd enigmatycznej, ciemnej energii.
Badania prowadzone przez zespoły kierowane przez laureatów umożliwiły precyzyjne wyznaczenie odległości do Wielkiego Obłoku Magellana z dokładnością do 1 proc. (odległość 49,6 kiloparseka). Metody, które zastosowali, obejmują interferometrię gwiazdową wykonywaną przez zespół francuski, a przez zespół polski – obserwacje zaćmieniowe gwiazd podwójnych, które orbitują wokół swoich środków masy. Metodologia zaproponowana przez laureatów pozwala na wykalibrowanie innych technik pozwalających na mierzenie dystansów, nawet tych do bardzo odległych zakątków wszechświata.
W edycji 2022 do konkursu zgłoszono 52 nominacje. Wyboru laureatów dokonało Jury złożone z wybitnych uczonych z Francji i Polski.
„Nauki na światowym poziomie nie da się uprawiać w izolacji. Dlatego jako Fundacja na rzecz Nauki Polskiej inicjujemy przedsięwzięcia, które mają na celu stymulowanie i podkreślanie wagi międzynarodowej współpracy naukowej. Polsko-Francuska Nagroda Naukowa, która nosi imię tak wspaniałych uczonych jak Maria Skłodowska-Curie i Pierre Curie, wpisuje się w długą tradycję współpracy pomiędzy Polską a Francją i mam nadzieję, że będzie służyć jej dalszemu rozwijaniu i pogłębianiu” – mówi prof. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, cytowany w prasowym komunikacie.
W pierwszym konkursie nagrodę zdobyli: prof. Marcin Szwed z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz prof. Laurent Cohen z Instytutu Badań nad Mózgiem i Rdzeniem Kręgowym (Institut du Cerveau et de la Moelle épinière, ICM), a także prof. Jakub Zakrzewski z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego i dr hab. Dominique Delande z Narodowego Centrum Badań Naukowych we Francji (CNRS).
PAP - Nauka w Polsce
ekr/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
