Geny aktywne przed urodzeniem mogą wpływać na ryzyko chorób psychicznych

Zespół kierowany przez naukowców z Massachusetts General Hospital (MGH) wykorzystał dane z badania Adolescent Brain and Cognitive Development (ABCD).

W tym finansowanym ze środków federalnych badaniu rozwoju mózgu dzieci i nastolatków wzięło udział prawie 12 tys. osób w wieku 9–10 lat. Autorzy najpierw ocenili, czy wzorce genetyczne, które zostały powiązane z zaburzeniami psychicznymi u dorosłych mają także związek z objawami psychiatrycznymi u dzieci.

„Odkryliśmy, że te zależności są bardziej złożone, niż sobie wyobrażaliśmy. Na przykład genetyczne ryzyko ADHD i depresji wiązało się z szeregiem objawów u dzieci, nie tylko tych związanych z uwagą czy nastrojem – mówi starszy współautor, dr Joshua Roffman, dyrektor MGH's Early Brain Development Initiative. - Czynniki genetyczne, które kształtują objawy choroby psychicznej u dzieci, różnią się od tych, które kształtują objawy choroby psychicznej u dorosłych".

Najsilniejszym czynnikiem wskazującym na ryzyko genetycznie uwarunkowanych zaburzeń wśród uczestników badania ABCD była nowa miara, opracowana przez współautora i genetyka obliczeniowego, dr Phila H. Lee oraz współpracowników z Mass General Center for Genomic Medicine. Uwzględnia ona nie pojedyncze zaburzenie, ale całą konstelację zaburzeń rozwojowych. Naukowcy określają ten nowy parametr genetyczny jako "zestaw genów neurorozwojowych", ponieważ łączy w sobie elementy genetycznego ryzyka kilku zaburzeń neurorozwojowych, w tym autyzmu, ADHD, zespołu Tourette'a i depresji.

Roffman, Lee i ich międzynarodowi współpracownicy odkryli, że ten neurorozwojowy zestaw genów pozwalał przewidzieć również dziecięce objawy psychiatryczne u uczestników holenderskiego badania Generation R, które obejmowało dzieci w podobnym wieku.

Dodatkowe analizy informacji z banków mózgów ujawniły, że geny w tym zestawie są najsilniej wyrażane w móżdżku mózgu (który jest najbardziej znany ze swojego zaangażowania w złożone funkcje ruchowe), a ich ekspresja w móżdżku osiąga szczyt przed urodzeniem. Obrazowanie mózgu wykazało również, że dzieci z objawami psychiatrycznymi miały zwykle nieco mniejszy móżdżek, co być może jest odzwierciedleniem wpływu tych genów na rozwój móżdżku w życiu prenatalnym.

„To, że genetyczne czynniki ryzyka chorób psychicznych u dzieci zaczynają wpływać na mózg tak wcześnie – nawet przed urodzeniem – oznacza, że również interwencje, które chronią dzieci przed ryzykiem, mogą wymagać rozpoczęcia wcześniej niż dotychczas oczekiwano – zaznaczył Roffman. - Należy także zauważyć, że chociaż geny odgrywają ważną rolę, gdy chodzi o ryzyko chorób psychicznych, krytyczne znaczenie ma także środowisko we wczesnym okresie życia – i jak na razie jest ono potencjalnie łatwiejsze do modyfikacji”.

Na przykład prenatalna ekspozycja na kwas foliowy daje obiecujące wyniki, jeśli chodzi o lepszy stan mózgu dzieci. „Nasz zespół badawczy z Massachusetts General Hospital szuka innych czynników działających podczas ciąży – takich jak zdrowy tryb życia, w tym właściwy sen, ćwiczenia fizyczne i dieta, optymalna opieka prenatalna lub wsparcie psychospołeczne - które mogą nadać odporność rozwijającym się mózgom i chronić przed ryzykiem zaburzeń psychicznych u młodych ludzi" - opisał Roffman.

Trwają zapisy do prowadzonego przez MGH badania "Brain health Begins Before Birth" (B4), które zajmuje się kobietami w ciąży i śledzi rozwój mózgu u dzieci po urodzeniu.

Więcej informacji w artykule źródłowym. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ bar/