Badanie: niewielu studentów ma autorytet lub wzór inspirujący do działań na rzecz klimatu

W badaniu prowadzonym od stycznia do marca 2023 r. wzięło udział 1009 studentek i studentów (w większości pierwszego i drugiego roku studiów). Średni wiek badanych wynosił 23 lata. Przeanalizowano ponad 769 w pełni wypełnionych ankiet z uczelni państwowych i prywatnych o różnych profilach. Zdecydowana większość badanych studentek i studentów pochodziła ze śląskich uczelni, a ich miejscem zamieszkania jest miasto. Jedynie 20 proc. respondentów mieszka na wsi.

Z badania wynika, że dla zdecydowanej większości studentek i studentów (76 proc.) tematyka związana ze zmianami klimatu jest ważna, choć jednocześnie 80 proc. nie angażuje się w żadne działania i aktywności z tego obszaru.

Tylko co piąty student i studentka deklaruje, że ma autorytet lub wzór inspirujący do działań na rzecz klimatu. Podczas badania ta grupa chętnie wspominała swoich nauczycieli geografii i biologii z czasów liceum. Wśród naukowców i nauczycieli akademickich najwięcej wskazań (34) otrzymała prof. Ewa Bińczyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wśród organizacji, stowarzyszeń i inicjatyw proekologicznych na pierwszym miejscu znalazł się Młodzieżowy Strajk Klimatyczny (21 wskazań). Zaraz za nim IPCC, Greenpeace i WWF (11 wskazań). Wśród artystów największym autorytetem jest Cecylia Malik (15 wskazań), a zaraz za nią Olga Tokarczuk (5 wskazań).

Jedynie 13 proc. badanych przyznaje, że edukacja klimatyczna prowadzona jest na uczelniach w sposób satysfakcjonujący.

"To ważny sygnał dla władz uczelni i ciał akademickich zajmujących się kształtowaniem polityki edukacyjnej w Polsce. Kształcenie akademickie powinno bardziej koncentrować się na elementach środowiskowo-ekologicznych - tym bardziej, że w dalszym ciągu brakuje podstawowego kształcenia klimatycznego w szkołach podstawowych i średnich" – komentują autorki raportu, dr Anna Guzy i dr Magdalena Ochwat w materiale przesłanym do mediów.

Samo zainteresowanie tematem zmian klimatycznych nie przekłada się na działanie. Tylko 19 proc. studentów angażuje się w aktywności, które uwzględniają edukację dla klimatu. Niewielu spośród nich (7 proc.) deklaruje, że sięga po książki związane ze zmianą klimatu, nieco więcej (23 proc.) po filmy.

"Na przykładzie tego zestawienia widać, że rolą edukacji musi być nie tylko przekazywanie wiedzy, ale również motywowanie osób studiujących do działania, aktywności i zmiany postaw. W edukacji klimatycznej sama wiedza nie wystarcza, najważniejsze jest przełożenie jej na sposoby zamieszkiwania Ziemi, codziennie praktyki i szybko zachodzących zmian klimatu. Uczelnie powinny w większym stopniu podejmować refleksję na temat nowych, zielonych miejsc pracy i kompetencji opartych na promowaniu przyrody, wartości zrównoważonego rozwoju i tworzenia scenariuszy przyszłości" – twierdzą badaczki.

Największą liczbę ankiet badacze otrzymali od studentów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach i Uniwersytetu Humanistyczno–Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Badani reprezentowali kierunki humanistyczne, społeczne, ekonomiczne i ścisłe oraz przyrodnicze. Odpowiadali na 9 pytań otwartych, 12 zamkniętych oraz 7 półotwartych.

Badanie "Studenci wobec zmian klimatu" prowadzone były w ramach projektu wyszehradzkiego "Edukacja Humanistyczna V4 dla Klimatu. Rozpoznania – dobre praktyki – rekomendacje", realizowanego przez Interdyscyplinarne Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach przy współpracy z EUROPE DIRECT Śląskie oraz Centrum Badawczo-Rozwojowego Biostat. Całość raportu jest dostępna na stronie internetowej: https://www.europedirect-slaskie.pl/aktualnosci/wpis,app-entity-news-346,615 (PAP)

Autorka: Urszula Kaczorowska

uka/ zan/