Zakrojone na szeroką skalę badania przeprowadziło w 21 stacjach dializ konsorcjum kierowane przez profesora prewencyjnej i rehabilitacyjnej medycyny sportowej Martina Halle z Uniwersytetu Technicznego w Monachium (TUM).

Dializa to procedura medyczna, która pozwala oczyścić krew pacjenta z produktów przemiany materii oraz wyeliminować nadmiar wody dzięki użyciu sztucznej nerki. Musi być powtarzana kilka razy w tygodniu. Każda sesja trwa kilka godzin, w ciągu których pacjent jest podłączony do urządzenia rurkami odprowadzającymi i doprowadzającymi krew, co oczywiście ogranicza możliwość aktywności fizycznej.

W Niemczech około 80 000 osób ma tak poważne zaburzenia czynności nerek, że wymagają one dializ kilka razy w tygodniu. Wiele dializowanych osób ma także dodatkowe problemy zdrowotne, takie jak cukrzyca i choroby serca. Ograniczenia związane z tymi chorobami oraz ilość czasu potrzebna do przeprowadzenia dializy sprawiają, że raczej nie angażują się one w ćwiczenia fizyczne. „Chcieliśmy to zmienić" - powiedział prof. Halle.

W badaniu (DOI: 10.1056/EVIDoa2300057) wzięło udział około 1000 pacjentów z 21 centrów dializ w Niemczech. "Zorganizowaliśmy jedno z największych na świecie badań dotyczących aktywności fizycznej w kontekście określonych chorób” - zaznaczył prof. Martin Halle. Skonsultowano się z danymi od ubezpieczycieli zdrowotnych, aby upewnić się, że grupa uczestników była reprezentatywna dla pacjentów dializowanych w Niemczech pod względem takich aspektów, jak wiek, płeć i ogólny stan zdrowia.

W ciągu 12 miesięcy połowa uczestników badania ukończyła towarzyszące dializom sesje ćwiczeń co najmniej raz, a najlepiej trzy razy w tygodniu, podczas gdy inni byli poddawani jedynie monitorowaniu medycznemu. Wspomniane sesje obejmowały 30-minutowy trening wytrzymałościowy z użyciem zainstalowanego w łóżku cykloergometru oraz kolejne 30 minut ćwiczeń z ciężarkami, taśmami oporowymi i piłkami. Ćwiczenia były dostosowane indywidualnie do wydolności każdego pacjenta.

Po roku stan zdrowia aktywnych uczestników badania znacznie się poprawił, co obejmowało wykonanie większej liczby powtórzeń w jednominutowym teście siadania i wstawania oraz dystans, który pacjent mógł przejść w ciągu sześciu minut - dalszy niż na początku badania. W grupie kontrolnej, która nie ćwiczyła, wyniki były nawet niższe pod koniec badania niż na początku.

"Ten rodzaj standaryzowanych testów może nie wydawać się szczególnie odzwierciedlający codzienne życie - przyznał prof. Martin Halle. - Jednakże wyniki wskazują na wymierną poprawę jakości życia i autonomii. Na przykład uczestnicy w domu byli w stanie wstać z krzesła bez pomocy, co nie zawsze było wcześniej możliwe.”

Ponadto uczestnicy, którzy regularnie trenowali, w trakcie badania spędzili w szpitalu średnio dwa dni - w porównaniu do średnio pięciu dni dla grupy kontrolnej.

„Moim zdaniem wyniki mówią same za siebie — wskazał prof. Halle. - Byliśmy w stanie poprawić stan zdrowia uczestników, a także obniżyć koszty systemu opieki zdrowotnej przy stosunkowo niewielkich nakładach”.

Jak wynika z przedstawionych przez badaczy danych, zindywidualizowane szkolenie kosztowałoby około 25 euro za sesję na osobę.

Konsorcjum DiaTT (Dialysis Training Therapy) przedłożyło raport końcowy Wspólnemu Komitetowi Federalnemu (Gemeinsamer Bundesausschuss – G-BA), który sfinansował badanie za pośrednictwem swojego Funduszu Innowacji (Innovationsfonds). Komitet ten ostatecznie zdecyduje, czy szkolenie będzie oferowane wszystkim dializowanym pacjentom z ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym w Niemczech.

„Mam nadzieję, że nasz program ćwiczeń stanie się standardem w ustawowym ubezpieczeniu zdrowotnym — powiedział prof. Halle. - Nasze badanie pokazuje, jak ważne jest przyjęcie holistycznego spojrzenia na zdrowie, zwłaszcza jeśli chodzi o pacjentów w podeszłym wieku i o ograniczonej sprawności. Chociaż medycyna zaawansowana technologicznie jest ważna, może osiągnąć swój pełny potencjał jedynie w połączeniu z innymi dziedzinami, takimi jak medycyna prewencyjna”.

Uczestnicy badania będą w przyszłości nadal monitorowani, aby pomóc badaczom dowiedzieć się więcej o efektach ćwiczeń w dłuższej perspektywie.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/