Eksperci z Uniwersytetu w Sydney i Sorbony odkryli powiązanie między orbitami Ziemi i Marsa oraz zmianami klimatu i oceanicznej cyrkulacji.

Nie chodzi o obecne ocieplenie – podkreślają badacze – ale o zmiany, które dzieją się w długich cyklach liczących 2,4 mln lat, zwanych wielkimi cyklami astronomicznymi.

Cykle te były już wcześniej przewidziane teoretycznie, ale niewiele znano dowodów na poparcie ich istnienia.

Naukowcy przeanalizowali obejmujące pół wieku badań dane zgromadzone z setek odwiertów wykonanych w morskich osadach, w różnych częściach świata.

„Byliśmy zaskoczeni odkryciem tych, liczących 2,4 mln lat cykli w naszych danych na temat osadów. Istnieje tylko jeden sposób na wyjaśnienie ich istnienia – wiążą się one z cyklami oddziaływań między Marsem i Ziemią krążącymi wokół Słońca” – mówi dr Adriana Dutkiewicz z Uniwersytetu w Sydney, współautorka pracy opublikowanej w piśmie Nature Communications.

„Grawitacja tych planet działająca w Układzie Słonecznym powoduje, że oddziałują one na siebie nawzajem. Interakcja ta, zwana rezonansem, zmienia ekscentryczność orbit – miary tego, jak bardzo orbita przypomina okrąg” – tłumaczy jeden z naukowców, prof. Dietmar Müller.

Cykle oznaczają więc zmiany w ilości promieniowania słonecznego docierającego do planet, a to z kolei wpływa na klimat.

Kolejna ważna informacja jest przy tym taka, że wyższa temperatura towarzyszyła silniejszym prądom oceanicznym.

Istnieje szansa, że taka zależność temperatury i prądów ograniczy nawet przewidywaną przez niektórych naukowców, groźną stagnację atlantyckiej południkowej cyrkulacji wymiennej (AMOC - atlantic meridional overturning circulation).

„Wiemy, że istnieją co najmniej dwa osobne mechanizmy przyczyniające się do siły mieszania się głębokich wód w oceanie. AMOC to jeden z nich, ale w ciepłym klimacie głębokie oceaniczne zawirowania wydają się ogrywać istotną rolę w wentylowaniu oceanu. Oczywiście, nie będzie to miało takie samego efektu, jak AMOC na transport mas wody z niższych szerokości geograficznych do wysokich i vice versa” – dodaje prof. Müller.

„Nasze, dotyczące głębokiego oceanu dane obejmujące 65 mln lat sugerują, że ciepłe oceany mają silniejszą cyrkulację na dużych głębokościach. Potencjalnie może to zapobiec stagnacji ruchu wody w oceanie, nawet jeśli atlantycka południkowa cyrkulacja wymienna zatrzyma się całkowicie” – dodaje dr Dutkiewicz.(PAP)

Marek Matacz

mat/ bar/