W sobotę po północy (polskiego czasu) odbyła się ceremonia wręczenia nagród w konkursie „Deep Space Food Challenge”. Zorganizowana przez NASA i Kanadyjską Agencję Kosmiczną (Canadian Space Agency, CSA) rywalizacja dla naukowców i inżynierów trwała przez trzy lata. Zgłosiło się do niej ponad 180 zespołów z całego świata, do finału dotarło pięć grup badawczych ze Stanów Zjednoczonych i trzy międzynarodowe. Zwycięzcy z USA otrzymali nagrody pieniężne, triumfatorzy w kategorii zagranicznej – dyplomy i szansę na zainteresowanie swoimi technologiami inwestorów z całego świata.

Podczas uroczystości na Uniwersytecie w Ohio, w którym wcześniej przez rok trwały prace laboratoryjne i prezentacje konkursowych projektów, główną nagrodę i czek na 750 tys. dolarów odebrali przedstawiciele firmy Interstellar Lab z Florydy. To tam opracowano „bardzo obiecujący” zdaniem jury Nucleus – samowystarczalny system produkcji żywności. W 90 proc. automatyczne urządzenie wykorzystuje dwutlenek węgla wytwarzany przez owady i grzyby do zwiększenia fotosyntezy w roślinach uprawianych w zamkniętych modułach.

„Ta nagroda to kamień milowy na drodze do ochrony życia na Ziemi i rozprzestrzeniania go w kosmosie” – powiedział przedstawiciel Interstellar Lab, odbierając nagrodę.

Na podium pierwszego takiego konkursu znalazły się też firmy Nolux z Kalifornii i SATED (Safe Appliance, Tidy, Efficient, and Delicious) z Kolorado, które dostały po 250 tys. dolarów.

Nolux przygotowało proces, który naśladuje fotosyntezę zachodzącą w naturze w celu bardziej wydajnej – o ok. 300 proc. – uprawy warzyw, owoców, alg i grzybów. Z kolei dziełem SATED jest urządzenie do gotowania w przestrzeni kosmicznej, które pozwoliłoby astronautom na bieżąco przygotowywać różnorodne posiłki ze składników o długim okresie przydatności do spożycia.

W Ohio wręczono też wyróżnienia dla zagranicznych uczestników. Odebrali je przedstawiciele firmy Solar Foods z Lappeenranta w Finlandii. Finowie stworzyli system wykorzystujący fermentację gazową do produkcji i multiplikacji białek jednokomórkowych, który może zapewnić „nieskończone zapasy żywności”. Ich Solein „może dowolnie smakować i wyglądać, może być stosowany w każdej żywności, niezależnie od diety”, jak napisano w opisie projektu.

Na scenie pojawili się też ich rywale: australijskie przedsiębiorstwo Enigma of the Cosmos, twórcy kolejnego rewolucyjnego rozwiązania zwiększającego wydajność upraw roślinnych, i Mycorena ze Szwecji, której technologia wykorzystuje algi i grzyby do produkcji mikroprotein.

„Zapewnienie astronautom smacznych, sycących posiłków to nie tylko kwestia pożywienia. Chodzi o pielęgnowanie ducha odkrywcy, który napędza ludzkość. Pełnowartościowe posiłki są paliwem dla organizmu, umożliwiają astronautom przetrwanie i sprostanie fizycznym wyzwaniom ich misji. Ale to radość z dobrze przygotowanego dania będzie karmić ich duszę, przypominać o domu i celu, dla którego wyruszyli w przestrzeń kosmiczną. Zapewniając im pożywne i pyszne jedzenie, oddajemy hołd tym, którzy ważą się sięgać gwiazd” – powiedział podczas ceremonii Tyler Florence, amerykański szef kuchni i gospodarz programów kulinarnych.

Kucharz i jeden z jurorów konkursu przyznał własną nagrodę. Tyler Florence Award przypadła Jimowi Searsowi z firmy Ascent Technology. Przedsiębiorstwo opracowało urządzenie do gotowania, które pozwoli astronautom na przygotowywanie posiłków od podstaw w warunkach mikrograwitacji i nieważkości.

NASA i CSA ogłosiły Deep Space Food Challenge w 2021 r., żeby zachęcić naukowców, inżynierów i przedsiębiorców do opracowania rozwiązań, które pozwolą na nowatorskie produkowanie żywności w przestrzeni kosmicznej i na naszej planecie. Zespoły z całego świata miały w ramach konkursu stworzyć lub rozwinąć bezpieczne i tanie technologie dostarczające pełnowartościowego jedzenia uczestnikom długotrwałych misji kosmicznych i ludziom mieszkającym w rejonach Ziemi nękanych przez konflikty i klęski żywiołowe.

Rywalizacja była podzielona na trzy części. W fazie pierwszej grupy badawcze miały uściślić swoje pomysły i zaplanować proces ich realizacji. W drugim etapie zawodnicy opracowywali prototypy swoich rozwiązań i przygotowywali ich prezentację. Trzecia runda, która trwała równo rok, wymagała od naukowców i inżynierów zademonstrowania gotowych urządzeń i przeprowadzenia trzech pełnych cykli produkcyjnych kosmicznej żywności.

Na ostatnim etapie do akcji wkroczyli “symunauci” (simulated analog astronauts – symulowani analogowi astronauci). Czwórka studentów Uniwersytetu Ohio przez osiem tygodni testowała technologie przygotowane przez zawodników, sprawdzając, czy urządzenia do produkcji żywności mogą spełniać swoje zadanie na statkach i stacjach kosmicznych lub w bazach na innych planetach. Ich doświadczenia brali pod uwagę jurorzy konkursu.(PAP)

Anna Bugajska

abu/ bar/