Jak podano w raporcie, opracowanym przez Ogólnopolski Związek Zawodowy Inicjatywa Pracownicza — Studencka Inicjatywa Mieszkaniowa, na przestrzeni lat 2007-2023 liczba dostępnych miejsc w akademikach spadła o 25,55 proc. - z 3159 w 2007 r. do 2352 w 2023 r. Wzrósł jednak odsetek studiujących osób, które mogłyby pomieścić akademiki – z 5,69 proc. w 2007 r. do 6,79 proc. w 2023 r. Wynika to z mniejszej liczby studentów.

W komunikacie opublikowanym 30 września Uniwersytet Warszawski poinformował, że w nowym roku akademickim 2024/2025 liczba miejsc w akademikach zwiększyła się do 2710. Jest to skutek otwarcia DS nr 7 "Sulimy", położonego na warszawskim Służewie, w którym zamieszka 370 studentów i doktorantów. Według UW, "w tym roku o miejsce w akademiku wnioskowały 3194 osoby, w tym ponad 600 w ramach programów wymian i umów bilateralnych". Miejsce w akademikach otrzymało prawie 85 proc. wnioskujących. Ponadto opłaty za akademik na rok 2024/2025 zostały obniżone w stosunku do poprzedniego roku, a w ramach tych opłat mieszkańcy nie płacą dodatkowo za media (prąd, woda), jak również korzystają z bezpłatnego dostępu do internetu.

Studenci, którzy opracowali raport zwrócili uwagę, że nowy regulamin Domów Studenckich Uniwersytetu Warszawskiego, na podstawie którego przyznawano miejsca w akademikach na rok akademicki 2024/2025 nie jest sprawiedliwy. Wcześniej - jak podano - miejsce w akademiku przyznawane było na podstawie punktowej listy rankingowej. Punkty naliczane były na podstawie dwóch kryteriów - socjalnego oraz odległościowego. Kryterium socjalne uwzględniało miesięczne dochody netto na osobę w rodzinie. Z kolei odległościowe zależało od odległości miejsca zamieszkania od ul. Krakowskie Przedmieście 26/28 w Warszawie (Kampusu Głównego UW).

Jak przekazano w raporcie, według nowych zasad miejsca w akademikach przyznawane są grupie priorytetowej, która otrzymuje je w pierwszej kolejności oraz ogólnej, w ramach systemu punktowego. W grupie priorytetowej uwzględnieni byli m.in. laureaci i finaliści olimpiad, co twórcy raportu uważają za niestosowne. Ponadto, jak napisano "na 16 przesłanek uprawniających do otrzymania punktów, jedynie 6 może w jakikolwiek sposób stanowić o realnej potrzebie pomocy mieszkaniowej". Zaznaczono również, że wiele przesłanek rozstrzygających przyznawanie miejsc w akademikach jest sformułowanych niejasno, w sposób budzący wątpliwości.

"Nowy regulamin przyznawania miejsc w akademikach nie stanowi już narzędzi wyrównywania szans. Kryterium odległościowe zostało z niego wykreślone. W zasadzie jest ono jedynie uznawane, gdy dochodzi do takiej sytuacji, że osoby mają taką samą punktację" - powiedział na wtorkowej konferencji Norbert Nieścior z OZZ Inicjatywa Pracownicza. Chodzi o przypadek, w którym wnioskodawcy z grupy priorytetowej uzyskują taką samą ilość punktów. Wówczas o przyznaniu miejsca decyduje większa odległość miejsca zamieszkania lub zameldowania wnioskodawcy od ul. Krakowskie Przedmieście 26/28 w Warszawie.

Twórcy raportu zauważają, że w poprzednich latach regulamin również nie był sprawiedliwy. Podkreślają, że górny próg dochodowy w ramach jednego z kryteriów, za które możliwe było otrzymanie punktów - od roku akademickiego 2012/2013 do 2023/2024 - nie uległ zmianie i wynosił 1500 złotych. "Od 2012 do 2024 warunki socjoekonomiczne w Polsce uległy znaczącym zmianom – stale podnoszona była pensja minimalna, a inflacja sukcesywnie pomniejszała wartość pieniądza" - czytamy w raporcie.

UW przekazało w komunikacie, że priorytetem władz jest zagwarantowanie jak najlepszych warunków do życia mieszkańcom akademików. W 2024 roku na remonty Domów Studenckich przeznaczono około 6 mln zł. Ponadto uczelnia planuje przeprowadzenie remontu - modernizacji zewnętrznej i wnętrza - budynku przy ul. Kickiego 9 (Domu Studenckiego nr 3). Prace rozpoczną się w okresie wakacyjnym w 2025 roku. Władze planują również pozyskanie dodatkowych środków na odnowienie m.in. części Domu Studenckiego nr 5 (ul. Smyczkowa 5/7) oraz obiektu hotelowego „Hera” (ul. Belwederska 26/30).

Twórcy raportu także podkreślają, że akademiki wymagają remontów. Zwracają uwagę na pozostawiający wiele do życzenia stan techniczny, brak remontów, problemy z insektami czy niską jakość wyposażenia.

"W roku akademickim 2023/2024 studenci UW mogli otrzymać zapomogę w wysokości 5 500 zł oraz stypendium socjalne w maksymalnej wysokości 2 268 zł miesięcznie. Oznacza to, że Uniwersytet Warszawski ma jedne z najwyższych w Polsce świadczeń socjalnych. Władze UW planują ponadto dalsze zwiększanie wysokości oferowanych świadczeń" - poinformowano w komunikacie uczelni.

Według studentów konieczne są zmiany progów, na podstawie których stypendium socjalne jest przyznawane. "Żeby je dostać, trzeba żyć w skrajnej biedzie" - podkreślił Nieścior. Jak podano w raporcie, "od 1 października 2023 r. wysokość progu dochodowego jest jednolita dla wszystkich uczelni w kraju i regulowana jest odgórnie przez ustawę". W roku akademickim 2024/2025 maksymalna kwota progu dochodowego wynosi 1570,50 zł. Twórcy raportu uważają, że wskutek zbyt niskich progów dochodowych na przestrzeni lat spadł odsetek osób studiujących, otrzymujących stypendium socjalne. W roku akademickim 2015/2016 było to 8,40 proc., natomiast w 2022/2023 - 5,60 proc.

Ponadto w raporcie zwrócono uwagę na problem ustawowy dotyczący powiązania kwoty stypendium rektora ze stypendium socjalnym. Suma maksymalna obu tych kwot wynosi w 2024 r. 3561,36zł. Oznacza to, że podnosząc kwotę stypendium socjalnego, obniżona musi zostać kwota stypendium rektorskiego, aby suma została wyrównana. Jednak - jak czytamy w raporcie - uczelnie mają możliwość tworzenia własnych funduszy stypendialnych, opartych na środkach własnych uczelni, w związku z czym UW jest w stanie rozszerzać pomoc socjalną.

Obecnie na UW działa jedna uniwersytecka stołówka. W komunikacie uniwersytetu poinformowano, że "trwają rozmowy dotyczące uruchomienia kolejnej przestrzeni dla studentów, w której oferowane będą m.in. posiłki w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie (BUW)". Studenci i pracownicy UW mają otrzymać zniżki na oferowane tam posiłki, a planowane uruchomienie lokalu nastąpi w pierwszej połowie 2025 roku.

UW poinformował również, że w 2024 roku zabezpieczył środki w wysokości 1 mln zł na zamówienia wyposażenia pokojów socjalnych dla studentów w ramach rektorskiego Funduszu Doskonałości Dydaktycznej.

Uniwersytet podkreślił w komunikacie, że na bieżąco prowadzi konsultacje ze studentami i analizuje potrzeby społeczności, a w roku akademickim 2023/2024 przeprowadzono ogólnouniwersyteckie badanie nt. sytuacji bytowej osób studiujących na UW. Dodano, że "wyniki badania wskazują, że chociaż oczekiwania względem wsparcia zapewnianego przez uczelnię stale rosną, to dotychczas oferowane wsparcie UW zarówno w zakresie świadczeń materialnych, jak i infrastruktury socjalno-bytowej są dobrze oceniane przez ankietowanych".

Studenci podczas wtorkowej konferencji poinformowali, że przekażą raport władzom UW.(PAP)

Nauka w Polsce

kblu/ bar/