Jak wykazały analizy naukowców z Mass General Brigham oraz ich współpracowników z Harvard T.H. Chan School of Public Health i Brown School of Public Heal (USA), stosowanie leków GLP-1 w leczeniu otyłości wzrosło ponad dwukrotnie w latach 2022–2023, podczas gdy wskaźniki operacji mających doprowadzić do spadku masy ciała spadły o jedną czwartą

Badanie objęło dużą grupę prywatnie ubezpieczonych pacjentów z otyłością (ale bez cukrzycy) i wykazało, że stosowanie agonistów receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1 RA) takich jak semaglutyd (Ozempic, Wegoyy) jako leków przeciwko otyłości wzrosło o 132,6 proc. w latach 2022–2023 (z 1,89 do 4,41 na 1000 pacjentów). Jednocześnie liczba pacjentów poddawanych operacji bariatrycznej spadła o 25,6 proc. (z 0,22 do 0,16 na 1000 pacjentów).

Tylko 6 proc. pacjentów z otyłością w badanej populacji otrzymywało leki GLP-1 lub zostało poddanych operacji, co sugeruje, że leczeniu można by poddać znacznie więcej osób.

„Nasze badanie dostarcza jednego z pierwszych krajowych szacunków spadku wykorzystania bariatrycznej chirurgii metabolicznej wśród pacjentów ubezpieczonych prywatnie, odpowiadającego rosnącemu wykorzystaniu leków GLP-1 RA” — powiedział starszy autor Thomas C. Tsai, MD, MPH, chirurg metaboliczny bariatryczny w Departamencie Chirurgii w Brigham and Women’s Hospital.

Wśród pacjentów z otyłością 94,7 proc. nie otrzymało żadnej formy leczenia w okresie badania (podczas gdy 5,0 proc. otrzymało GLP-1 RA, a 0,3 proc. poddano operacji). W porównaniu z pacjentami, którym przepisano GLP-1 RA, pacjenci poddani operacji mieli z reguły bardziej skomplikowaną medycznie sytuację.

„Na razie metaboliczna chirurgia bariatryczna pozostaje najskuteczniejszym i najtrwalszym leczeniem otyłości. Działania krajowe powinny skupić się na poprawie dostępu do leczenia otyłości — czy to farmakologicznego, czy chirurgicznego — aby zapewnić pacjentom optymalną opiekę” - powiedział Tsai, który jest również adiunktem chirurgii w Harvard Medical School i adiunktem polityki zdrowotnej i zarządzania w Harvard T.H Chan School of Public Health.

Tsai zauważa, że chociaż GLP-1 RA mogą skutecznie leczyć otyłość i powiązane z nią schorzenia (takie jak cukrzyca), ich stosowanie ograniczają wysoki koszt, ograniczona podaż i działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego, które mogą prowadzić do przerwania leczenia i późniejszego ponownego wzrostu masy ciała.

„Ponieważ pacjenci z otyłością coraz częściej polegają na GLP-1 zamiast interwencji chirurgicznej, potrzebne są dalsze badania w celu oceny wpływu zmiany z leczenia otyłości z chirurgicznego na farmakologiczne na długoterminowe wyniki leczenia” — zaznaczył Tsai. „W związku ze spadkiem wykorzystania metabolicznej chirurgii bariatrycznej w kraju i potencjalnym zamknięciem programów chirurgii bariatrycznej istnieje obawa, że dostęp do kompleksowego, wielodyscyplinarnego leczenia otyłości obejmującego interwencje farmakologiczne, endoskopowe lub chirurgiczne może stać się bardziej ograniczony” - dodał.

„Wyniki te podkreślają również możliwość dalszego rozszerzenia stosowania leczenia chirurgicznego i farmakologicznego otyłości i powiązanych z nią chorób współistniejących” — wskazał współautor Ateev Mehrotra, dr n. med., MPH, przewodniczący Wydziału Usług Zdrowotnych, Polityki i Praktyki w Brown University School of Public Health. „Metaboliczna chirurgia bariatryczna i GLP-1 są skutecznymi interwencjami dla pacjentów z otyłością, jednak mniej niż 6 proc. pacjentów w naszym badaniu otrzymało którąkolwiek z form leczenia” - zwrócił uwagę.

Biorąc pod uwagę te wyniki, autorzy zachęcają lekarzy i decydentów do dalszego monitorowania dostępu do skutecznego leczenia otyłości w obliczu szybko zmieniających się opcji leczenia. Ponadto konieczne są dalsze badania w celu zrozumienia kompromisów między stosowaniem interwencji chirurgicznej a coraz bardziej popularnymi GLP-1 RA w leczeniu otyłości.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ agt/