Dobrze wiadomo, że zanieczyszczenie powietrza wszelkiego rodzaju, w tym - drogowe, jest szkodliwe dla zdrowia pod różnymi względami. Z powodu urbanizacji problem narażenia na spaliny dotyczy rosnącej liczby ludzi, np. obecnie - jednej trzeciej mieszkańców USA.

Jednak w ostatnim czasie coraz większą uwagę poświęca się korelacjom między zanieczyszczeniem powietrza związanym z ruchem drogowym (ang. traffic-related air pollution - TRAP) i depresją.

Wielokrotnie wskazywano już na związki między TRAP i depresją, w tym sugerowano, że kobiety są bardziej podatne na tego typu skutki ekspozycji, niż mężczyźni. Wiele z tych badań potwierdziło, że im mniejsza odległość domu od ruchliwej ulicy - tym silniejsze objawy depresyjne, niezależnie od tego, czy ekspozycja miała charakter krótkoterminowy, czy długoterminowy.

Narażenie na TRAP u kobiet w średnim wieku wpływało na skład masę ciała, w tym proporcję tkanki tłuszczowej do masy ciała, a także na ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Zostało także powiązane z wieloma innymi niekorzystnymi skutkami, w tym - wcześniejszym wiekiem rozpoczęcia dojrzewania, nieregularnością cyklu menstruacyjnego, zmniejszoną płodnością i negatywnymi wynikami ciążowymi.

Jednak w poprzednich badaniach brakowało analizy sprawdzającej, czy te powiązania są niezależne od kluczowych zmiennych, takich jak czynniki społeczno-ekonomiczne i ogólny stan zdrowia reprodukcyjnego. Ma to zasadnicze znaczenie, ponieważ - jeśli chodzi o ekspozycję - istnieją wyraźne nierówności rasowe, etniczne i społeczno-ekonomiczne. Mniejszości i biedniejsze grupy częściej bowiem mieszkają w rejonach o dużym natężeniu ruchu.

Teraz, po analizie danych na temat prawie 700 zdrowych kobiet w wieku reprodukcyjnym, badacze doszli do wniosku, że narażenie na TRAP jest związane u kobiet z depresją, a korelacja ta jest niezależna od szeregu czynników społeczno-demograficznych i zdrowotnych, a także od cyklu menstruacyjnego. Wyniki opisali na łamach pisma "Menopause".

Cykl menstruacyjny może jednak mieć częściowe znaczenie - w tym sensie, że odzwierciedla on szeroko pojmowany stan zdrowia reprodukcyjnego kobiety.

"Badanie to pokazuje związek pomiędzy zanieczyszczeniem powietrza związanym z ruchem drogowym a depresją u kobiet w wieku reprodukcyjnym. Wyniki pokazały również znaczący, niezależny wpływ statusu społeczno-ekonomicznego i czynników zdrowia reprodukcyjnego. Powiązania między czynnikami społeczno-ekonomicznymi a depresją są szczególnie niepokojące, ponieważ narażenie na TRAP w sposób nieproporcjonalny dotyka osoby o niższym statusie społeczno-ekonomicznym, co może prowadzić do kumulowania się czynników ryzyka złego zdrowia psychicznego wśród osób wrażliwych" – wyniki skomentowała dr Stephanie Faubion, dyrektor medyczny The Menopause Society.

Marek Matacz (PAP)

mat/ zan/