Zdaniem szefa Polskiej Akademi Nauk Ukraina przy okazji odbudowy swojej infrastruktury badawczej powinna - np. bazując na polskich doświadczeniach - postawić na system ocen eksperckich (peer review) i najwyższą jakość w nauce. Zaoferował pomoc.

O polskich programach na rzecz wsparcia współpracy badawczej między Polską i Ukrainą rozmawiano podczas konferencji Fundacji na rzecz Nauki Polskiej "Mosty przyszłości: polska i ukraińska nauka dla demokracji i rozwoju". Uczestnicy spotkania podkreślali, że współpraca między Polską i Ukrainą trwała od bardzo dawna i przetrwała mimo wojny. Omawiano programy na rzecz ukraińskich badaczy i studentów organizowane m.in. przez FNP, PAN, NAWA, Fundację Liderzy Przemian. Podczas dyskusji omówiono też wyzwania, z jakimi mierzy się w dziedzinie nauki Ukraina.

Prof. Konarzewski mówił, że choć przyjaźń między Polską i Ukrainą jest bardzo ważna, to współpraca powinna być oparta na pragmatycznych korzyściach, a nie tylko na emocjach. "A współpraca z Ukrainą to dobry interes, również dla nauki” - przekonywał. Jego zdaniem właśnie współpraca naukowa może być ważnym narzędziem do budowania mostów między narodami.

Komentując wyzwania, z jakimi mierzy się polsko-ukraińska współpraca badawcza, prof. Konarzewski powiedział: "Uważam, że głównym problemem, z którym zmierzą się Ukraińcy, będzie odbudowa infrastruktury naukowej. To zadanie jest wykonalne. Myślę, że czasy kryzysu daje szansę, by zrobić coś lepiej”. Według niego jest rzeczą oczywistą, że dopóki w Ukrainie system naukowy nie będzie oparty na promowaniu badań w oparciu o najwyższą jakość i oceny eksperckie (peer review), to odbudowa infrastruktury może się nie powieść.

Zaapelował do młodych Ukraińców, którzy są w Polsce, by zrobili wszystko, co w ich mocy, aby system zmieniać w takim kierunku, w jakim poszła Europa. I wyraził przekonanie, że polskie doświadczenie w przechodzenie na system promowania badań o najwyższej jakości może Ukrainie bardzo pomóc.

Zwrócił uwagę na problemy, z którymi mierzy się Polska: "Mamy zbyt wiele uniwersytetów. Mamy zbyt wiele naukowych przedsięwzięć, np. instytucji badawczych. I to bardzo słabe wsparcie państwa, które mamy, jest rozdzielone na wiele pozycji”. Jego zdaniem kluczowym wnioskiem, jaki wyciągnąć mogą z naszego przykładu Ukraińcy w odbudowie swojego systemu nauki, jest to, by właściwie wybrać te instytucje, które są najbardziej obiecujące i jak uczynić je jeszcze lepszymi. A w tym kluczowa jest rola systemu ocen eksperckich i wspieraniu doskonałości naukowej.

Konarzewski powiedział, że Polska jest daleko od perfekcji, ale odrobiła lekcję i wie, jak zbudować system grantowy oparty o recenzjach naukowych. Dopiero z tak działającym systemem finansowania badań, Ukraina będzie miała kiedyś szansę dołączyć do Europejskiego Obszaru Badawczego (a z tym łączyłoby się wejście do Unii Europejskiej). (PAP)

Nauka w Polsce

lt/ agt/