Jest to o tyle istotne, że narastający problem oporności drobnoustrojów na leki może do roku 2050 zagrażać życiu większej liczby ludzi niż choroby nowotworowe, zaznaczyli autorzy pracy.

Wiadomo, że choroby zakaźne, takie jak gruźlica, grypa i SARS-CoV-2, rozprzestrzeniają się drogą lotniczą. Prowadzone podczas pandemii COVID-19 prace naukowców z australijskiej rządowej agencji zajmującej się badaniami naukowymi i przemysłowymi CSIRO (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation), wykazały, że monitoring ścieków samolotowych z długodystansowych lotów może dostarczać cennych danych dla agencji zdrowia publicznego na temat obecności wirusa SARS-CoV-2 u powracających do kraju Australijczyków.

W swoich najnowszych badaniach specjaliści z CSIRO, Xiamen University w Chinach, University of South Australia and Michigan Technological University przeanalizowali ścieki z toalet samolotowych po 44 międzynarodowych lotach do Australii z dziewięciu różnych krajów pod kątem obecności groźnych bakterii opornych na antybiotyki. Najwięcej lotów - bo aż 18 - było z Indii, 14 z Wielkiej Brytanii, sześć z Niemiec, a pozostałe pojedyncze loty były kolejno z Francji, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Turcji, RPA, Japonii oraz Indonezji.

Okazało się, że w ściekach zidentyfikowano dziewięć tzw. alarmowych patogenów, w tym superbakterie, które są oporne na wiele antybiotyków.

Pięć z dziewięciu superbakterii znaleziono w próbkach ścieków ze wszystkich lotów, podczas gdy bakterie posiadające gen zapewniający oporność na antybiotyki ostatniej szansy wykryto w ściekach z 17 lotów. Istotne, że w tym samym okresie bakterie posiadające ten gen nie występowały w ściekach miejskich w Australii. Pozwala to sądzić, że prawdopodobnie zostały przeniesione na ten kontynent w wyniku podróży międzynarodowych.

Badacze stwierdzili, że pod względem obecności superbakterii próbki wykazywały odmienność geograficzną. Ścieki z lotów z Azji, zwłaszcza z Indii, miały większą koncentrację bakterii z genami oporności na antybiotyki, w porównaniu do lotów z Europy i Wielkiej Brytanii.

Zdaniem głównej autorki pracy dr. Yawen Liu z Xiamen University może to odzwierciedlać różnice w stosowaniu antybiotyków, w jakości uzdatnianej wody, gęstości zaludnienia oraz polityki zdrowia publicznego w różnych regionach.

- Podróże międzynarodowe są jednym z głównych czynników rozprzestrzeniania się oporności na leki przeciw drobnoustrojom - zaznaczyła dr Liu. W jej ocenie monitorując ścieki z samolotów, można potencjalnie wykrywać i śledzić patogeny posiadające geny oporności na antybiotyki, zanim zaadaptują się one w nowym środowisku.

Współautor pracy dr Warish Ahmed z CSIRO podkreślił, że badanie ścieków z toalet samolotowych może być nieinwazyjną i opłacalną metodą monitorowania zagrożeń, takich jak oporność drobnoustrojów na leki.

Co ważne, w badaniu sprawdzono również, czy środki dezynfekujące stosowane w toaletach samolotów niszczą materiał genetyczny drobnoustrojów. Okazało się, że nawet w obecności silnych środków dezynfekujących nie ulegał on zniszczeniu do 24 godzin. Zdaniem autorów pracy potwierdza to, że ścieki lotnicze mogą dostarczać wiarygodnych danych na temat szerzenia się antybiotykoodporności.

- W związku z prognozami, że do 2050 r. oporność na środki przeciw drobnoustrojom będzie przyczyną ponad 39 mln zgonów na całym świecie, pilnie potrzebne są innowacyjne narzędzia nadzoru – skomentował współautor badania prof. Nicholas Ashbolt z University of South Australia. W jego opinii monitoring ścieków lotniczych mógłby stać się elementem globalnego nadzoru i systemu ostrzegania przed rozprzestrzenianiem się superbakterii opornych na antybiotyki.(PAP)

jjj/ zan/