W kamieńskim muzeum rozpoczął się proces składania zachowanego fragmentu łodzi odkrytej 25 lipca 1984 roku podczas prac melioracyjnych. Ówczesny dyrektor Muzeum Narodowego w Szczecinie, prof. Władysław Filipowiak, podjął decyzję o przeprowadzeniu ratowniczych badań archeologicznych. Zabezpieczono wówczas część kadłuba i przetransportowano ją do basenu archeologicznego w Szczecinie. Druga część kadłuba, podczas robót ziemnych, została przecięta przez koparkę.

W grudniu 2022 roku pod kierunkiem konserwatorki Anny Borowiec przeprowadzono skomplikowany, ponad dwuipółletni proces konserwacji wraku. Prace obejmowały m.in. impregnację strukturalną drewna dębowego oraz liofilizację, czyli zamrożenie i osuszenie obiektu w specjalistycznym urządzeniu.

- Zostały przeprowadzone badania dendrochronologiczne i datowanie metodą C-14, czyli badania radiowęglowe drewna. Łódź datowana jest na drugą połowę XII wieku, a użytkowana była aż do drugiej połowy XIII wieku – przekazał dyr. Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej Grzegorz Kurka.

Szacuje się, że po rekonstrukcji cała łódź miałaby 12,1 metra długości, 2,84 metra szerokości i około 1 metr wysokości. Odkryty fragment jednostki mierzył blisko 6 metrów długości i 2,32 metra szerokości. Po zakończeniu prac będzie on wyeksponowany w muzeum.

- Praca przy składaniu fragmentów wymaga ogromnej precyzji i cierpliwości, ale efekt końcowy – prezentacja tak dobrze zachowanego przykładu słowiańskiego szkutnictwa – będzie imponująca – podkreśla Kurka. Dyrektor przyznaje, że obecnie trudno jednak powiedzieć, ile będzie trwał cały proces złożenia łodzi, ale efekt prac będzie można już niedługo oglądać w muzeum.

Podkreśla też, że wrak ma ogromną wartość historyczną i stanowi źródło do badań nad dziejami szkutnictwa i żeglugi, zarówno w kontekście rozwoju połączeń morskich w Europie Północnej, jak i w odniesieniu do regionalnej żeglugi słowiańskiej.

- Łódź mogła pełnić dwojakie funkcje w zależności od potrzeb. Mogła to być łódź handlowa, ale mogła też być wykorzystywana podczas walk. Przychylamy się jednak ku tezie, że była to łódź handlowa należąca być może do jakiegoś lokalnego możnowładcy, ale to oczywiście nasza teoria – mówi dyrektor muzeum.

W okresie, gdy jednostka była użytkowana, Kamień Pomorski odgrywał istotną rolę polityczną i gospodarczą na terenie księstwa pomorskiego, będąc jednym z jego najważniejszych ośrodków.

Konserwacja zabytku została sfinansowana ze środków Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie oraz Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej. Efekty prac można już oglądać na wystawie w Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.(PAP)

misz/ dki/