Szefowa EEA Leena Yla Mononen powiedziała, że raport służy jako „badanie kontrolne” stanu europejskiego środowiska. - Jak sobie radzimy? Szczerze mówiąc, nie najlepiej. Chociaż poczyniliśmy znaczne postępy w redukcji emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczenia powietrza, ogólny stan środowiska w Europie nie jest dobry - podkreśliła.

- Skutki zmian klimatu nasilają się, a degradacja środowiska postępuje, zagrażając zdrowiu, dobrobytowi, konkurencyjności i bezpieczeństwu Europy. Europa jest najszybciej ocieplającym się kontynentem świata, a klimat zmienia się w alarmującym tempie - ostrzegła Yla Mononen.

Według raportu średnie roczne straty gospodarcze związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi i klimatycznymi w latach 2020–23 były dwa i pół razy większe niż w poprzedniej dekadzie (mowa o latach 2010-19). - Jednocześnie luka w ochronie ubezpieczeniowej w Europie jest znaczna, ponieważ większość krajów zgłasza ponad 50 proc. strat jako nieubezpieczone. Luka ta również z czasem się powiększa, ponieważ straty nieubezpieczone rosły szybciej niż straty ubezpieczone - zaznaczyła EEA.

W ocenie EEA zmieniające się warunki upraw i ekstremalne zjawiska pogodowe, w tym ograniczona dostępność wody, stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego Europy.

Ekstremalne zjawiska pogodowe stanowią kluczowe wyzwanie dla europejskiego sektora rolnego, a tym samym dla długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego w UE. W 2022 r. dotkliwa susza w dużej części Europy doprowadziła do znacznych strat plonów kukurydzy, sięgających nawet 60 proc., a susza dotknęła ponad 313 tys. km kwadratowych gruntów ornych. Stanowi to - jak podkreśliła EEA - obszar wielkości Polski.

Szczególnie dotknięta jest południowa Europa. EEA podkreśliła, że w 2023 r. gorące i suche warunki w Hiszpanii zmniejszyły plony letnie i podniosły ceny hiszpańskich pomidorów, brokułów i pomarańczy o 25–35 proc. Tymczasem w latach 2023 i 2024 ceny oliwy z oliwek osiągnęły bezprecedensowy poziom po tym, gdy susze i wysokie temperatury poważnie wpłynęły na hiszpańskie zbiory.

- W latach 2022 i 2023 dotkliwa susza w niektórych częściach Europy doprowadziła do znacznych strat w rolnictwie, które przełożyły się na wyższe ceny żywności dla konsumentów - zaznaczyła EEA. Agencja uważa, że istnieje pilna potrzeba, aby europejski sektor rolny dostosował się do ekstremalnych zjawisk pogodowych. Jak podkreślono, różnorodność biologiczna może odegrać pewną rolę w dostarczaniu rozwiązań umożliwiających adaptację do zmieniających się warunków klimatycznych w zakresie produkcji żywności w Europie - np. jako źródło gatunków odpornych na suszę.

Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)

mce/ rtt/