Urodzony w roku 1452 i panujący zaledwie dwa lata – od 1483 do 1485 r - król Anglii Ryszard III zyskał wątpliwą sławę dzięki opisującej go jako zbrodniarza tragedii Williama Szekspira, a zwłaszcza końcowej kwestii: „Konia! Konia! Królestwo za konia”. Zginął w 1485 roku w bitwie pod Bosworth, pokonany przez Henryka Tudora, hrabiego Richmond. Tak skończyły się rządy dynastii Yorków - władzę przejął ród Tudorów.

Dopiero w roku 2012, dzięki długotrwałym badaniom historycznym, szczątki króla Ryszarda III zostały odkryte podczas prac archeologicznych prowadzonych na parkingu w Leicester w Anglii, w miejscu, gdzie niegdyś stał kościół Greyfriars. Potwierdzenie tożsamości szczątków nastąpiło dzięki analizie DNA, a Ryszard III został ponownie pochowany z honorami w Katedrze w Leicester w roku 2015.

Jak potwierdziły dalsze badania, monarcha zmagał się z poważnymi schorzeniami kręgosłupa: miał skoliozę i kifozę, czyli jego kręgosłup był nieprawidłowo wykrzywiony wzdłuż i wszerz.

Pomimo gwałtownej śmierci i ran głowy zęby zachowały się w całkiem dobrym stanie. Wyniki ich badań przedstawił w roku 2013 na łamach British Dental Journal dr Amit Rai. 32-letni w chwili śmierci władca miał tylko kilka ubytków oraz oznaki zużycia, sugerujące, że król rzeczywiście zgrzytał zębami, tak jak opisywali to kronikarze. Udało się nawet ustalić, że w ostatnich latach życia dieta Ryszarda stałą się bardzo wyszukana - typowa dla angielskiej elity - co nie wyszło na dobre szkliwu i przyczyniło się do rozwoju próchnicy

Dokonane obecnie przez międzynarodowy zespół sekwencjonowanie DNA z płytki nazębnej pozwoliło ustalić genomy bakterii wchodzących w skład mikrobiomu królewskiej jamy ustnej. Różnorodność gatunkowa tego mikrobiomu mieściła się w zakresie obserwowanym wcześniej wśród innych populacji północnoeuropejskich w ciągu ostatnich 7000 lat, co sugeruje, że królewski styl życia i bogata dieta nie wpłynęły znacząco na jego skład.

Autorzy badań znaleźli DNA wielu patogenów, w tym bakterii Tannerella forsythia. Sugeruje to, że Ryszard III cierpiał na poważną chorobę przyzębia (zespołu tkanek otaczających ząb, które utrzymują go w zębodole i chronią przed infekcjami), co z czasem mogło prowadzić do zniszczenia szczęki. Poszukiwania DNA pochodzącego z żywności nie dały wiarygodnych rezultatów.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ agt/