Średnia temperatura na Marsie to minus 62 stopnie Celsjusza, ciśnienie atmosferyczne jest bardzo niskie, atmosfera składa się głównie z dwutlenku węgla, brakuje też chroniącej przed promieniowaniem warstwy ozonowej. Planeta wstrząsają fale uderzeniowe, a gleba (regolit) zawiera toksyczne nadchlorany.

Dr Purusharth I. Rajyaguru i jego współpracownicy z University of Arizona poddali działaniu fal uderzeniowych i nadchloranów drożdże Saccharomyces cerevisiae, powszechnie stosowane w piekarnictwie, browarnictwie oraz jako model w badaniach naukowych, także dotyczących kosmosu.

Pod wpływem stresu drożdże, ludzie i wiele innych organizmów tworzą kondensaty rybonukleoproteinowe (RNP), struktury zbudowane z RNA i białek, które chronią RNA i wpływają na losy mRNA. Kondensaty RNP występują w podtypach znanych jako granule stresowe i ciałka P. Po ustąpieniu czynnika stresującego struktury te ulegają rozpadowi.

Autorzy (https://doi.org/10.1093/pnasnexus/pgaf300) symulowali marsjańskie fale uderzeniowe w inkubatorze High-Intensity Shock Tube for Astrochemistry (HISTA) w Laboratorium Badań Fizycznych w Ahmadabadzie w Indiach. Drożdże wystawione na działanie fal uderzeniowych o intensywności 5,6 Macha przeżyły, wykazując spowolniony wzrost, podobnie jak drożdże poddane działaniu 100 mM soli sodowej nadchloranu (NaClO4) (stężenie zbliżone do występującego w glebie Marsa). Komórki drożdży przetrwały również ekspozycję na łączny stres fal uderzeniowych i nadchloranu. W obu przypadkach drożdże gromadziły kondensaty RNP. Fale uderzeniowe indukowały gromadzenie się granul stresowych i ciałek P; nadchloran powodował, że drożdże wytwarzały ciałka P, ale nie granule stresowe. Mutanty niezdolne do gromadzenia kondensatów RNP słabo radziły sobie z marsjańskimi warunkami stresowymi.

Analiza transkryptomu pozwoliła zidentyfikować specyficzne transkrypty RNA zaburzone przez warunki podobne do marsjańskich. Według autorów uzyskane rezultaty mogą pomóc w zrozumieniu wpływu warunków marsjańskich na życie.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ agt/