W Bibliotece Uniwersyteckiej UWr rozpoczęła się konferencja „Od Kaspra Elyana do cyberprzestrzeni”. Zorganizowano ją z okazji 550. rocznicy ukazania się pierwszego druku w języku polskim. W 1475 r. w łacińskiej księdze „Statuta synodalia Wratislaviensia” umieszczono polskie teksty modlitewne.
Trzydniowa konferencja odbywa się w salach wykładowych Biblioteki Uniwersyteckiej i Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Została zorganizowana z okazji 550. rocznicy wydania we Wrocławiu przez Kaspra Elyana łacińskiej księgi „Statuta synodalia Wratislaviensia” („Statuty synodalne biskupów wrocławskich”). Znalazły się w niej najważniejsze modlitwy chrześcijańskie wydrukowane w języku polskim: „Ojcze nasz”, „Zdrowaś Mario” i „Wierzę w Boga”.
Zdaniem prof. Adama Pawłowskiego, pełnomocnika rektora Uniwersytetu Wrocławskiego ds. humanistyki cyfrowej, to wydarzenie jest symbolem włączenia polszczyzny do nowoczesnych technologii komunikacyjnych Europy.
- Druk zainicjował ogromne, kolosalne zmiany w kulturze. I sam fakt wydrukowania modlitw oznaczał nie tylko usprawnienie pracy diecezji wrocławskiej. Tak naprawdę było to wprowadzenie języka polskiego do tych nowych technologii, które po prostu stopniowo zmieniały świat - podkreślił w rozmowie z PAP.
Jak zaznacza prof. Pawłowski mowa o wprowadzeniu polszczyzny do obiegu za pomocą druku w przeciwieństwie do wcześniejszych świadectw języka polskiego, które powstawały w formie spisywanej jak „Kazania świętokrzyskie” czy „Kazania gnieźnieńskie”. Druk, zdaniem prof. Pawłowskiego, doprowadził do ustabilizowania polszczyzny jako nowoczesnego języka.
Dlatego teksty opublikowane w 1475 r. mają - zdaniem naukowców - ogromne znaczenie dla językoznawstwa, dziejów drukarstwa, teologii oraz historii Polski i Śląska, a także pogranicza polsko-czesko-niemieckiego. Stąd w programie konferencji znalazły się zagadnienia dotyczące słowa drukowanego w kontekście historycznym, lingwistycznym i teologicznym.
Wśród kwestii poruszanych w trakcie konferencji pojawiła się również tematyka obejmująca kwestie wieloetniczności i wielojęzyczności Śląska oraz historii słowa drukowanego na Śląsku i w Polsce.
Polskie teksty umieszczone w statutach synodalnych z 1475 r. przeczytał w trakcie konferencji znany lingwista i członek Rady Języka Polskiego prof. Jan Miodek. Jego zdaniem, ówczesna polszczyzna nie byłaby barierą komunikacyjną dla współczesnego Polaka.
- Jestem przekonany, że by się dogadał. Ze wszystkich języków indoeuropejskich, języki słowiańskie, zmieniały się najwolniej, o wiele wolniej niż języki germańskie czy romańskie. Dlatego polska ortografia jest taka łatwa. Tak, polska ortografia należy do najłatwiejszych, dlatego że jest ortografią młodą. Dlatego, że języki słowiańskie zmieniały się wolno i w porównaniu z wiekami XIV, XV, XVI a obecnie, to są różnice niewielkie - wyjaśnił naukowiec w rozmowie z PAP.
Staraniem naukowców omawiane i prezentowane w trakcie konferencji teksty z XV w. zyskały również wymiar multimedialny. Dzięki współpracy z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu powstało ich nagranie, które oddaje oryginalne brzmienie ówczesnej polszczyzny. Organizatorzy mają w planach jego udostępnienie.
Organizatorami konferencji są Uniwersytet Wrocławski, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego i Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Należący do PAP serwis historyczny dzieje.pl. jest jednym z patronów medialnych konferencji. (PAP)
kak/ dki/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
