Jak napisano w komunikacie przesłanym w piątek z fundacji do PAP, na konkurs specjalny „Epokowa zmiana? Inwazja Rosji na Ukrainę i jej wpływ na Polskę i Niemcy” napłynęła rekordowa liczba zgłoszeń – ponad 30 polsko-niemieckich wniosków badawczych. Zarząd i Rada Naukowa fundacji wybrały trzy wyróżniające się projekty, „łączące w wyjątkowy sposób znaczenie naukowe, jakość metodologiczną i współpracę dwustronną”.

Naukowcy z Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt, Kolegium im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego dla Europy Wschodniej we Wrocławiu oraz Politechniki w Chemnitz będą wspólnie analizować, jak zmieniła się rola Polski w Europie po 24 lutego 2022 r., kiedy rozpoczęła się zbrojna agresja Rosji przeciwko Ukrainie. Badaczy interesuje też, jakie ma to konsekwencje dla stosunków polsko-niemieckich oraz europejskiego porządku bezpieczeństwa.

Z kolei zespół z Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zbada, jak miasta w Polsce, Niemczech i Ukrainie reagują na wyzwania związane z wojną i jakie powstają przy tym nowe formy dyplomacji subpaństwowej.

W ramach trzeciego projektu, realizowanego przez Centrum Badań Społecznych i Ekonomicznych CASE w Warszawie oraz Uniwersytet w Marburgu, naukowcy zbadają, w jaki sposób linie konfliktów wewnętrznych w Polsce i Niemczech wpływają na współpracę w zakresie polityki migracyjnej i bezpieczeństwa oraz jakie przeszkody strukturalne istnieją w kontekście europejskim.

Badania rozpoczną się w styczniu 2026 r., autorzy każdego z projektów otrzymali dofinansowanie w wysokości ok. 1 mln euro. Finansowanie konkursu zapewniły niemieckie Federalne Ministerstwo Badań Naukowych, Technologii i Przestrzeni Kosmicznej oraz polskie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

„W 2025 roku Fundacja przyznała dotacje o łącznej wartości 2,8 miliona euro – to najwyższa roczna kwota dofinansowania od początku jej działalności w 2009 r.” – poinformowano w komunikacie. W porównaniu z poprzednimi latami wysokość dofinansowania wzrosła trzykrotnie, a liczba zatwierdzonych projektów i złożonych wniosków podwoiła się.

„Odzew na nasze konkursy pokazuje w sposób imponujący, jak duży jest potencjał polsko-niemieckiej współpracy. (…) Fundacja wnosi w ten sposób istotny wkład w promowanie doskonałości naukowej, wysyłając silny sygnał wykraczający poza kontekst polsko-niemiecki. Udowadnia, jak skuteczna jest dyplomacja naukowa jako filar polityki zagranicznej w relacjach polsko-niemieckich” – powiedziała cytowana w komunikacie przewodnicząca Zarządu PNFN Cornelia Pieper.

Przewodniczący Rady Naukowej PNFN prof. Stefan Troebst, również cytowany w komunikacie, podkreślił, że liczba i jakość nadesłanych projektów świadczą „o wysokiej dynamice polsko-niemieckiego środowiska naukowego”. „Wybrane projekty poświęcone będą badaniu najważniejszych aspektów aktualnych przemian politycznych i społecznych, które są szczególnie ważne dla wzajemnego porozumienia w czasach głęboko sięgających zmian geopolitycznych” – ocenił prof. Troebst.

Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz Nauki powstała w 2008 r. na mocy umowy między Polską a Republiką Federalną Niemiec, by wspierać i promować ponadgraniczną współpracę naukowczyń i naukowców z obu krajów. (PAP)

Nauka w Polsce

abu/ agt/