<strong>Specjaliści z <a href="http://www.pcma.uw.edu.pl/">Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW </a>działający pod kierunkiem prof. Piotra Bielińskiego odkryli techniki budowy świątyni z III tysiąclecia p.n.e. i znaleźli liczne, unikatowe zabytki wykonane z gliny podczas wykopalisk na syryjskim stanowisku archeologicznym Tell Arbid. Był to już 15. sezon wykopalisk.</strong> Jak wyjaśniają archeolodzy, dotychczas uważano, że odkopywane od 2007 r., wielofazowe sanktuarium stało na platformie. Tymczasem okazało się, że konstrukcja ta była nie platformą, ale schodkową terasą, która ciągnęła się jedynie wzdłuż frontu świątyni. Jej wysokość wynosiła kilka metrów. Rangę świątyni podkreślało dodatkowo umiejscowienie na pokaźnym wzgórzu.
Z pozostałych trzech stron ze świątynią stykały się inne budowle, w tym pomieszczenia kuchenne. Od frontu nie natrafiono na współczesną jej zabudowę.
"Prawdopodobnie przed świątynią znajdowała się otwarta przestrzeń, nad którą górowało sanktuarium wzniesione na masywnej, schodkowej terasie" - wyjaśnia prof. Piotr Bieliński, kierownik Polsko-Syryjskiej Misji Archeologicznej w Tell Arbid i dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. "Budowniczym musiało zależeć na wywarciu odpowiednio wielkiego wrażenia na wiernych zbliżających się do świętego przybytku" - dodaje.
Tuż pod świątynią polscy archeolodzy w czasie wykonywania niewielkiego sondażu zarejestrowali kolejne mury. Zdaniem badaczy, trudno jednoznacznie orzec, czy należą również do założenia świątynnego, które przetrwało kolejne lata, czy też są częścią zupełnie z nią niezwiązanych konstrukcji.
Na wschód i północ od świątyni naukowcy kontynuowali badania innych pozostałości z okresu ceramiki Niniwa 5. Odkryli blisko 2,5-metrowej średnicy piec. Jego przeznaczenie nie jest znane, ale z popiołów wypełniających jego okolicę wydobyto ok. 100 glinianych plomb, z których ponad 80 nosiło odciski pieczęci. Przedmioty służyły do zabezpieczania zawartości rozmaitych pojemników - naczyń, koszy i skrzyń.
Archeolodzy kontynuowali wykopaliska wzdłuż tzw. Wielkiego Muru datowanego na poł. III tysiąclecia p.n.e. To monumentalna konstrukcja wykonana z cegły mułowej. Tuż obok odkryto grobowiec z początku II tysiąclecia p.n.e., z tzw. okresu Ceramiki Chaburskiej. Jego sklepienie wykonano z trzech rzędów kwadratowych cegieł. Wnętrze zostanie przebadane w przyszłym sezonie.
Blisko grobowca naukowcy natrafili na kolekcję niewielkich przedmiotów z niewypalonej gliny - żetony, szpulki i owalne placuszki ułożone na ceramicznych skorupach. Jak wyjaśniają archeolodzy, sześć z nich dekorował ten sam motyw krzyżujących się linii z kropkami pomiędzy ramionami krzyża. Dla części przedmiotów znane są analogie z Tell Arbid i z innych stanowisk mezopotamskich, niektóre zaś są zupełnie nowe dla archeologów.
Zdaniem badaczy, unikatem jest cały zespół - liczący w sumie 55 glinianych drobiazgów. Interpretacje podobnych zabytków są rozmaite - od dziecięcych zabawek, przez "liczydła", po przedmioty kultowe.
Ciekawostką odkrytą podczas tego sezonu badań są odciski stóp, dłoni i kopyt odciśnięte prawie 4 tysiące lat temu w wilgotnej glinie. Jak przypuszczają archeolodzy, pozostawiły je owce lub kozy, osiołek i - być może - pilnujący ich pastuszek.
Szczegółowe informacje o stanowisku i o poprzednich sezonach prac można znaleźć tutaj: http://www.tellarbid.uw.edu.pl/.
PAP -Nauka w Polsce
szz/ agt/bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
