E(x)plory - organizowany przez Fundację Zaawansowanych Technologii - to jeden z największych w Polsce konkursów naukowych, który pozwala młodym naukowcom, w wieku 14‑20 lat tworzyć innowacyjne projekty, rozwijać swoje zainteresowania i poszerzać wiedzę.

W tym roku pierwsze miejsce zajął Wojciech Różowski z Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Krzeszowicach. Uczeń już od kilku lat pracował nad stworzeniem modularnego systemu operacyjnego. "Ze względu na swoją budowę system >>nie zawiesza się<<, a sposób jego implementacji ułatwia przenoszenie na różne architektury sprzętowe. Charakteryzuje się on wysoką stabilności, a zarazem dużą szybkością działania oraz niezawodnością" – wyjaśnia młody wynalazca. Wojciech Różowski także w ubiegłym roku zgłosił swój projekt do konkursu E(x)plory, ale nie wygrał. Licealista jednak nie poddał się, przez rok rozwijał swój pomysł i dzięki temu w tym roku uczniowi udało się wywalczyć w konkursie pierwsze miejsce.

Drugie miejsce w konkursie E(x)plory zajął w tym roku Jan Przybyłowicz z II Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie. Uczeń zbadał procesy, jakie zachodzą m.in. w kefirze. Młody badacz sprawdzał wpływ heptahydratu siarczanu magnezu na produkcję egzopolisacharydów przez bakterie kwasu mlekowego. Egzopolisacharydy w przemyśle spożywczym pełnią rolę zagęszczacza i polepszają właściwości smakowe przetworów mlecznych. Licealista ustalił, że przy określonym stężeniu heptahydratu siarczanu magnezu w roztworze kefiru, bakterie kwasu mlekowego produkują aż o 58,4 proc. więcej egzopolisacharydów, eliminując konieczność stosowania syntetycznych składników w celu polepszenia jakości smaku przetworów mlecznych. "Spożywanie egzopolisacharydów może być korzystne dla zdrowia, bo wykazują one działanie antyrakowe, obniżają poziom cukru i cholesterolu we krwi, hamują wzrost ciśnienia oraz mają potencjał immunoregulacyjny" – przekonuje Jan Przybyłowicz.

Miejsce na podium wywalczyły też licealistki Dominika Bakalarz z Opola i Joanna Jurek z Piotrkowa Trybunalskiego dzięki projektowi Origami BioBandage, multipotencjalnemu bioimplantowi. Uczennice pracowały nad wytworzeniem implantu składającego się z polimerowej nanomaty pokrytej komórkami macierzystymi.

W tegorocznym Krajowym Finale Konkursu Naukowego E(x)plory 39 najlepszych młodych naukowców z całej Polski zaprezentowało 27 innowacyjnych wynalazków. Finaliści walczyli o stypendia naukowe w wysokości 3 tys. zł, 6 tys. zł i 10 tys. zł. Poza tym w tym roku 11 młodych badaczy dostanie możliwość reprezentowania Polski na prestiżowych zagranicznych konkursach naukowych w Rumunii, Holandii, Belgii i USA.

"Laureaci poprzednich trzech edycji przywieźli z międzynarodowych konkursów aż 17 medali, co jest najlepszym potwierdzeniem nie tylko wysokiego poziomu naszego konkursu, ale przede wszystkim tego, że nasza młodzież jest bardzo zdolna. Młodzi naukowcy potrzebują możliwości prezentowania swojej wiedzy i kogoś, kto pomoże im rozwijać naukowe pasje. Misją naszej Fundacji jest udzielanie takiego właśnie wsparcia i promowanie nauki we wszystkich zakątkach Polski" – mówi Joanna Gogolińska, Dyrektor Fundacji Zaawansowanych Technologii.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ mki/