Na skutek zmian klimatycznych może nastąpić siedmiokrotne zwiększenie zawartości metylortęci w zooplanktonie żyjącym w morzach i jeziorach - alarmują szwedzcy naukowcy w piśmie "Science Advances".
Zdaniem naukowców globalne ocieplenie może przyczynić się do zwiększenia stężenia materii organicznej w wodnych ekosystemach na północnej półkuli, włączając w to Morze Bałtyckie. W konsekwencji, na skutek zaburzenia łańcuchów pokarmowych, może nastąpić siedmiokrotne zwiększenie metylortęci w zooplanktonie.
"Badania ujawniają zjawisko, które nie zostało wcześniej opisane. Wyniki są przełomowe dla przewidywaniu tego, jak globalne zmiany klimatu mogą wpływać na działanie metylortęci na ekosystemy i ludzi" - wyjaśnia lider projektu badawczego, prof. Erik Björn z Umeå University (Szwecja).
Na materię organiczną składają się m.in. związki humusowe. Te wpływają na wodne środowisko na wiele sposobów - m.in. redukując przejrzystość wody i tym samym dostęp światła. Takie zjawisko może prowadzić do zmniejszenia produkcji fitoplanktonu (na skutek ograniczenia fotosyntezy) na rzecz rozwoju bakterii, które chętnie wykorzystują kwasy humusowe dla swojego rozwoju. W konsekwencji może dojść do zmiany troficznej w łańcuchach pokarmowych. W morzach i jeziorach zdominowanych przez fitoplankton (organizmy autotroficzne, czyli samożywne) może pojawić się więcej bakterii, które są heterotroficzne (cudzożywne).
Naukowcy przypominają, że heterotroficzna sieć pokarmowa składa się z większej liczby poziomów, które tworzą różne organizmy. To powoduje, że metylortęć ma więcej czasu na koncentrację w dużych ilościach w środowisku wodnym.
"Nasze badania potwierdzają tę hipotezę i pokazują, że zwiększenie o 15-20 proc. materii organicznej w wodach może spowodować zmianę sieci pokarmowej - z autotroficznej na heterotroficzną - i prowadzić do zwiększenia zawartości metylortęci w zooplanktonie od dwóch do siedmiu razy" - wyjaśnia Björn.
Rtęć występuje w środowisku w postaci związków chemicznych o różnej toksyczności. Najbardziej szkodliwe dla człowieka są organiczne związki metylortęciowe. Powstają one w wodach i glebie pod wpływem mikroorganizmów. Metylortęć kumuluje się w rybach i innych organizmach morskich. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że rtęć jest wśród 10 chemikaliów najbardziej szkodliwych dla zdrowia człowieka. (PAP)
szz/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
