Polski udział w projekcie nowego spektrografu dla teleskopu VLT

Zespół teleskopów VLT na Paranal o zachodzie Słońca. Credit: ESO/H.H. Heyer
Zespół teleskopów VLT na Paranal o zachodzie Słońca. Credit: ESO/H.H. Heyer

Polacy wykonają badania w pierwszej fazie budowy nowego spektrografu dla 8-metrowego teleskopu VLT (Very Large Telescope), który posłuży do obserwacji nieba w zakresie fal ultrafioletowych z wysoką rozdzielczością. Centrum Astromiczne Mikołaja Kopernika (CAMK) PAN należy do międzynarodowego konsorcjum, które zostało wybrane przez Europejskie Obserwatorium Południowe.

Polscy naukowcy określą naukowe podstawy działania nowoprojektowanego instrumentu. Konsorcjum kierowane jest przez INAF (Istituto Nazionale di Astrofisica, Włochy), a oprócz CAMK obejmuje STFC-UKATC (UK Astronomy Technology Center), LSW (Landessternwarte, Zentrum fuer Astronomie der Universitaet Heidelberg, Niemcy) i IAG USP (Instituto de Astronomia, Geofísica e Ciencias Atmosféricas z University of Sao Paulo, Brazylia). Jedną z osób kierujących konsorcjum jest dr hab. Rodolfo Smiljanic z CAMK.

Very Large Telescope (VLT) znajduje się na Cerro Paranal w pustyni Atacama w północnym Chile. Składa się z czterech pojedynczych teleskopów, z których każdy ma zwierciadło o średnicy 8,2 m. Teleskopy mogą być używane osobno, albo razem - dla osiągnięcia bardzo wysokiej rozdzielczości kątowej. Nowy spektrograf ma zostać zainstalowany w tzw. ognisku Cassegraina VLT.

Projekt, w którym biorą udział polscy naukowcy, nosi nazwę CUBES - wydajny spektrograf Cassegrain w paśmie U. Jego celem jest zbudowanie wysokowydajnego instrumentu obejmującego dostępny obserwacjom z Ziemi obszar długości fal ultrafioletowych (300–400 nm) z rozdzielczością pośrednią około 20 000.

Nowy instrument będzie wydajniejszy niż obecne instrumenty VLT z funkcją UV. Nawet w erze niezwykle dużych teleskopów (ze średnicami zwierciadeł powyżej 30 m) takie instrumenty będą zoptymalizowane dla obserwacji w zakresie fal czerwonych i podczerwonych.

Podczas pierwszej fazy badań (fazy A) naukowcy skonsolidują wiedzę o instrumentach, zdefiniują wymagania techniczne i opracują podstawowy projektu. Polacy określą naukowe podstawy działania instrumentu i zaplanują oprogramowanie przyrządu. Faza ta rozpocznie się od spotkania inauguracyjnego w drugiej połowie czerwca i potrwa przez około rok.

PAP - Nauka w Polsce

kol/ ekr/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • , 26.10.2025. Od lewej: premier Donald Tusk, prezes POLSA Marta Wachowicz i astronauta ESA Sławosz Uznański-Wiśniewski na konferencji prasowej w ramach debaty pt. "Demokracja równych szans. Rozmowy o wyzwaniach rozwojowych dla Polski", 26 bm. w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Wydarzenie jest organizowane przez Instytut Obywatelski. (aldg) PAP/Radek Pietruszka

    Rzecznik rządu: Centrum Operacji Satelitarnych będzie nową instytucją

  • 26.10.2025. Premier Donald Tusk na konferencji prasowej w ramach debaty pt. "Demokracja równych szans. Rozmowy o wyzwaniach rozwojowych dla Polski", 26 bm. w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Wydarzenie jest organizowane przez Instytut Obywatelski.  PAP/Radek Pietruszka

    Premier: w Polsce powstanie Centrum Operacji Satelitarnych

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera